Epilepsi cerrahisi uygulanan ya da uygulanmayan temporal ve ekstratemporal lob epilepsisi olan hasta ve yakınlarının yaşam kalitesi ölçeklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Epileptik bireyin yaşam kalitesini, sosyal işlevselliğini, hasta ve bakım veren kişinin anksiyete ve depresyonu gibi psikiyatrik komorbid durumlarını psikolojik testlerle saptamak; hastaların medikal tedavi veya cerrahi sonrası yaşam kalitelerini belirleyebilmek, antiepileptik ilaç kullanımı, tıbbi girişimlerin etkinliği ve yan etkilerini değerlendirebilmek, sağlık politikalarına yön verebilmek ve tıbbı araştırmaların yapılabilmesi için önemlidir. Biz bu çalışmamızda epilepsinin yaşam kalitesi ve sosyal işlevsellik üzerine etkisini; hasta ve hastaya bakım veren anksiyete ve depresyonu gibi psikiyatrik komorbid bozuklukların hastanın yaşam kalitesi ve sosyal işlevseliğine etkilerini farklı epilepsi gruplarında değerlendirmeyi amaçladık. Çalışmamıza Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Polikliniğinde, Ocak 2014 – Şubat 2015 arasında takip edilen, KPN olan 102 kadın, 101 erkek toplam 203 epilepsi hastası ve hasta yakınları alındı. Hastalar nöbet tipleri ve tedavi cevabına göre antiepileptik tedaviye dirençli, epilepsi cerrahisi uygulanan Temporal Lob Epilepsisi (TLE), antiepileptik tedaviye dirençli opere olmayan TLE olan, antiepileptik tedavi ile remisyona giren TLE olan, antiepileptik tedaviye dirençli Ekstra Temproal Lob Epilepsisi (ETLE) olan şeklinde gruplandı. Tüm hastalara Epilepsi Değerlendirme Formu (EDF), Sosyodemografik Bilgi Formu (SBF), Epilepside Yaşam Kalitesi Ölçeği (QOLİE–89 1,0 Versiyonu), hastaların temel yetileri ve sosyal davranışını nicelik yönünden değerlendiren Sosyal İşlevsellik Ölçeği (SİO) uygulandı. Hasta ve yakınlarına depresyon ve anksiyete düzeylerini belirlemeye yönelik Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Derecelendirme Ölçeği (HAM-A) uygulandı. İstatiksel analizde Kruskal-Wallis Test ve Mann-Whitney U Testi kullanıldı. Çalışmamızda yaşam kalitesi ve sosyal işlevsellik alt ölçekleri değerlendirildiğinde en düşük puanların dirençli TLE olan grupta, en yüksek puanların cerrahi uygulanan TLE ve medikal tedavi ile remisyona giren TLE olan grupta olduğu gözlendi. Hem hasta hem de yakınlarında anksiyete ve depresyon puanları en yüksek dirençli TLE, en düşük cerrahi ve remisyon grubunda saptandı. Tüm gruplar arasında yaşam kalitesi ve sosyal işlevsellik arasında pozitif korelasyon, hasta ve hastaya bakım veren depresyon ve anksiyete düzeyleri arasında negatif korelasyon saptandı. Nöbetleri kontrol altına alınan bireylerin yaşam kalitesi ve sosyal işlevsellik düzeylerinin normal popülasyona yakın olmasına rağmen dirençli nöbetleri olan bireylerin nöbetleri kontrol altında olan epileptik bireylere oranla yaşam kalitesi ve sosyal işlevselliklerinin istatiksel anlamlılık yaratacak derecede düşük olması, yaşam kalitesini etkileyen en önemli değişkenin nöbet kontrolü olduğunu göstermektedir. Tedavide başarılı olabilmek, bireyin yaşam kalitesini artırabilmek için nöbetlerin kontrol altına alınması kadar hasta ve yakınlarının depresyon ve anksiyete düzeylerinin saptanması ve tedavi edilmesi de önemlidir. Sonuç olarak hastaların yaşam kalitesini artırmaya yönelik yapılan planlarda hastanın sosyal işlevselliğinin arttırılmasına yönelik tedbirlerin alınması, hasta ve yakınlarının anksiyete ve depresyon gibi psikiyatrik komorbid durumlar açısından incelenmesi ve gerekli durumlarda psikiyatri uzmanlarına yönlendirilmesi gerekmektedir.

This aim of this study is to assess the quality of life and social functionality of individuals with epilepsy, as well as comorbid psychiatric conditions such as anxiety and depression in patients and their relative caregivers through psychological tests; evaluate the quality of life for patients with epilepsy before and after medical treatment or surgery; evaluate the use of the antiepileptic drugs, efficiency of treatments and their side effects; and provide guidance to future health policies. This study examines the effect of epilepsy syndromes over the quality of life and social functionality, level of anxiety and depression in patients and their relative caregivers, and the overall effect of level of anxiety and depression over the quality of life and social functionality in different epilepsy groups. A total of 203 epilepsy patients (102 females, 101 males), who were observed between January 2014 and February 2015 and have Complex Partial Seizures (CPS), along with their relative caregivers, were admitted to the Neurology Clinic at Uludag University Faculty of Medicine for this study. Based on their seizure types and response to treatments, patients were classified as Temporal Lobe Epilepsy (TLE) which is operated and resistant to antiepileptic drug treatment; TLE which is unoperated and resistant to antiepileptic drug treatment; TLE which enters into remission through anti-epileptic treatment; and Extra Temporal Lobe Epilepsy (ETLE) which is resistant to anti-epileptic treatment. Epilepsy Evaluation Form (EEF), Sociodemographic Information Form (SIF), Quality of Life in Epilepsy Inventory (QOLIE-89 1,0 version), Social Functionality Inventory (SFI) which evaluates patients' main capacities and social manners in terms of quantity were applied to all 203 patients. In order to assess levels of anxiety and depression, all patients and their relative caregivers took Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A). Groups were examined in terms of the effects of sociodemographic variables over the quality of life, patient's level of anxiety and depression over social functionality and quality of life, the effect of relative caregiver's level of anxiety and depression over patient's social functionality and the quality of life. Kruskal-Wallis Test and Mann-Whitney U Test were used in the statistical analysis. In this study, we observed that the drug-resistant TLE group had the lowest points, while the other two TLE groups, which are the operated TLE and TLE going into remission through antiepileptic treatment, had the highest points upon evaluation of the quality of life and social functionality sub-scales. Both patients and relative caregivers in the drug-resistant TLE group had the highest anxiety and depression points, while the TLE going into remission through antiepileptic treatment had the lowest points. For all groups, it was detected that there is a positive correlation between patient's quality of life and social functionality, while the quality of life and social functionality have a negative correlation with level of anxiety and depression in patients and their relative caregivers. Though the quality of life and social functionality levels of patients whose seizures were controlled were closer to the general population, the fact that the quality of life and social functionality of patients with resistant seizures, in proportion to patients with controlled seizures, were found to be significantly low shows that taking control of the seizures is the most important factor affecting the quality of life. In order to be able take control of the seizures effectively, it is also essential that level of anxiety and depression in relative caregivers be determined and treated. Consequently, in order to improve the quality of life, measures should be taken to enhance patient's social functionality. In addition, patients and their relative caregivers should be examined for comorbid psychiatric conditions such as anxiety and depression in patients, and when necessary, they should be directed to a psychiatrist.