Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere yabancı kişilerden korunma becerisinin kazandırılmasında uzaktan eğitim yoluyla sunulan video modelle öğretimin etkililiği

Abstract

2019 yılı itibariyle hayatımıza giren korona virüs, artan ölüm oranları nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel salgın olarak tanımlanmıştır. Küresel salgın sürecinde okulların kapanması ile yüz yüze eğitime ara verilerek alternatif yöntem olan uzaktan eğitime geçiş yapılmıştır. Tüm okul türü ve kademelerinde uzaktan eğitim uygulamalarına geçiş yapılması, öğrencilerin eğitim hayatını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemiştir. Bu durum eğitim sektörünün içinde yer alan tüm paydaşların uzaktan eğitim süreçlerine ilişkin olumlu veya olumsuz tutum edinmelerine sebep olmuştur. Belirtilen tutumlar uzaktan eğitim yoluyla yapılan uygulamaya yönelik araştırmaların gerçekleştirilmesi ihtiyacını da beraberinde getirmiştir. Bu araştırmanın amacı, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanılı bireylere uzaktan eğitim yoluyla video model uygulamalarıyla, yabancılardan korunma becerisinin öğretiminin etkililiğini ortaya koymaktır. Araştırmaya 2020-2021 eğitim öğretim yılında Bursa ilinde yer alan bir Özel Eğitim Uygulama Okulu’nun ikinci ve üçüncü kademesinde öğrenim gören üç öğrenci katılmıştır. Araştırma, tek denekli araştırma yöntemlerinden katılımcılar arası yoklama denemeli çoklu yoklama modelinde tasarlanmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama formları kullanılmıştır. Araştırmada yabancı kişilerden korunma becerisinin öğretimi için dört farklı tuzak türüne yönelik video model uygulamaları kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre OSB tanılı bireylere hedef davranışın öğretiminde uzaktan eğitim yoluyla video model uygulanması sonucunda öğrencilerin hedef davranışlarında istendik yönde değişim gözlenmiştir. Araştırma sonucunda yabancı kişilerden korunma becerisinin öğretiminde uzaktan eğitim yoluyla uygulanan video model uygulamalarının, hedef davranışın edinimi, kalıcılığı ve genellenmesinde etkili olduğu tespit edilmiştir.

The Covid-19 virus which entered our lives in 2019 defined as a global epidemic by the World Health Organization due to the incresing death rates. In the pandemic process with the closure of schools face to face education was interrupted and an alternative method distance education was started. Transition to distance education to all schools types and levels affected the educational life of students directly or indirectly. This situation caused stakeholders in the sector of education to have positive or negative attitudes to distance education process. Stated attitudes through distance education has brought the need of practical research. The aim of this research is to demostrate the effectiveness of teaching the skill of dealing with offers and threats coming from the foreigners by using video modeling to the individuals with moderate-severe Autism Spectrum Disorders (ASD). Three students who were from secondary and high school degreee in Bursa Special Education Practice School attended to the research in 2020-2021 education year. The research was designed by using multiple probe across students design. Data collection tools which were developed by the research were used in the research. Video modeling was used to teach the skill of coping with three different proposals coming from foreigners. As a result the desired change was observed in the behaviors of moderate-severe students with ASD by using video modeling in distance teaching according to the research data. The result of the research showed that teaching the skills of coping with the proposals by foreigners using video modeling in distance teaching was effective. The maintanence and generalization data were also provided in the research.