Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisi'ne gelen zehirlenme olgularında zehirlenme derecesinin evrelenmesi sisteminin değerlendirilmesi

Abstract

Zehirlenmenin neden olduğu mortalite ve morbiditenin niteliksel değerlendirmesi standart bir şema ile sağlanabilir ve veri analizi de kolaylaşır. Bu çalışmanın amacı, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisi'ne zehirlenme nedeniyle gelen hastaların Poisoning Severity Score (PSS) ile değerlendirilmesidir. PSS zehirlenmenin derecesini tespit eden, risklerini belirleyen ve zehirlenme evresiyle mortalite, morbidite ilişkisini saptayan bir değerlendirmedir.Fakülte Etik Kurulu onayı alınarak, 01.06.2006-01.06.2007 tarihleri arasındaki bir yıllık süreçte U.Ü.T.F Acil Servisi'ne zehirlenme nedeniyle başvuran 18-77 yaş arası 150 hasta çalışmaya alındı. Hastaların sosyodemografik verileri ve zehirlenmeyle ilgili ayrıntılı anamnezi alındı. Zehirlenme derecesi PSS'ye göre saptandı. Bu skorlamaya göre: gastrointestinal sistem, solunum sistemi, sinir sistemi, kardiyovasküler sistem, boşaltım sistemi, kan, kas, göz, deri bulguları ve biyokimya değerleri kayıt edildi. Hastaların zehirlenme derecesi minör, orta, ağır ve fatal olarak belirlendi.Acil Servisdeki ilk değerlendirmede; 0 (semptom, bulgu yok) 7 hastada (%4.7), 1 (minör) 109 hastada (%72.6), 2 (orta) 20 hastada (%13.3), 3 (ağır) 14 hastada (%9.3) bulundu. Hastaların takipleri sırasındaki son durumlarına göre PSS değerleri; 0 (semptom, bulgu yok) 133 hasta (%88.7), 1 (minör) 10 hasta (%6.6), 2 (orta) 1 hasta (%0.7), 3 (ağır) 1 hasta (%0.7), 4 (eksitus) 5 hastada (%3.3) bulundu. Bu durumda 11 hastanın (%7.4) PSS değeri değişmezken, 134 hastanın (%89.3) PSS değeri azaldı ve 5 hastanın ise (%3.3) PSS değeri artış gösterdi. Hastaların zehirlenme derecesi ile yaşları arasında korelasyon saptandı (p=0.03, r=0.18). Zehirlenme derecesi ile önceki sistemik hastalık öyküsü karşılaştırıldığında, zehirlenme derecesi orta olanlarda anlamlı fark bulundu (p<0.05). Tüm hastaların ilk ve izlem sırasında zehirlenme dereceleri arasında anlamlı fark bulundu (p<0.001). Zehirlenme derecesiyle acilden taburcu olma, yoğun bakım ve kliniğe yatış arasında ayrı ayrı yapılan istatistiksel değerlendirmede; zehirlenme derecesi orta ve ağır olanlar ile diğerleri arasında yoğun bakıma yatış bakımından anlamlı fark bulundu (p<0.001). Zehirlenme derecesi orta olanlar ile diğerleri arasında kliniğe yatış bakımından anlamlı fark bulundu (p<0.001). Zehirlenme derecesiyle sonuçlar karşılaştırıldığında; zehirlenme derecesi ağır olanlar ile diğerleri arasında eksitus bakımından istatistiksel açıdan anlamlı fark bulundu (p<0.05).Sonuç olarak PSS'nin; zehirlenme hastalarında tedavi planı, hastaneye yatış kararı, klinik seyir ve mortalite riski açısından yardımcı bir skorlama olduğunu düşünmekteyiz.

The qualitative evaluation of mortality and morbidity of poisoning can be provided by a standard schema, and this will easier to analysis of the data. In this study, we aimed to evaluate the poisoning patients by Poisoning Severity Score (PSS), admitted to the emergency service. PSS is the scoring system which specify the risks by pointing out degree of poisoning and assess the relationship among mortality and morbidity and stage of poisoning.With the approval of the Faculty's Ethics Committee, during the period from 01.06.2006 to 01.06.2007, 150 patients, aged 18 to 77, were enrolled in the study. The sociodemographic data of the patients and the other detailed were taken, and the degree of poisoning was staged according to the PSS. The symptoms and biochemical values of the gastrointestinal, respiratory, nervous, cardiovascular and urinary systems, blood, muscle, eye, and skin values were recorded. The degree of poisoining was determined as minor, moderate, severe and fatal.The first evaluation at the emergency service: 0 score (no symptoms) in 7 patients (%4.7), 1 (minor) in 109 patients (%72.6), 2 (moderate) in 20 patients (%13.3), 3 (severe) in 14 patients (%9.3) were found. PSS values of the final status of the patients were changed to 0 (no symptoms) in 133 patients (%88.7), 1 (minor) in 10 patients (%6.6), 2 (moderate) in 1 patients (%0.7), 3 (severe) in 1 patients (%0.7) and 4 (fatal) in 5 patients (%3.3). According to these results, PSS values of 11 patients (%7.4) were stable, PSS values of 134 patients (%89.3) were decreased, and PSS values of 5 patients (%3.3) were increased. A correlation was established between the degree of poisoning and the age of patients (p=0.03, r=0.18). When the degree of poisoning and the history of previous systemic disease were compared; a significant statistical difference was found between the moderate degree of poisoning and the others (p<0.05). A significant difference was found between moderate poisoning patients, and the others on the basis of clinical admission (p<0.001). When the degree of poisoning and the results were compared, the difference was statistically significant between the patients with severe poisoning and the others with regard to exitus (p<0.05).In conclusion, we think that PSS is a helpful scoring tool for the planning of treatment modality in patients with poisoning, deciding on admission to the hospital, clinical progress, and risk of mortality.