Lipoprotein (a)'nın yapısı ve plazminojen'le benzerlikleri

Abstract

Lipoprotein (a) [Lp(a)], insan plazmasında bulunan büyük bir parti küldür. Yapısında hem Lp hem de kan pıhtılaşma proteinlerine benzer elemanlar bulunur. Erken yaşta görülen atherosklerotik kalp hastalıklan (ASKH) ile Lp(a) arasında ilişkiler olduğu gördükten sonra, Lp(a)'nın başta yapısı olmak üzere diğer özellikleri incelenmeye başlanmıştır. Lp(a) düşük dansiteli lipoprotein (LDL) ve büyük bir hidrofilik glikoprotein olan apolipoprotein (a) [apo(a)]'nın birleşmesiyle oluşmuştur. Apo(a) yapısal olarak plazminojene çok benzer. Bu benzerlik sonucu Lp(a)'nm trombojenik bir faktör olabileceği fikri doğmuştur. Ama LDL içerdiği için de aterojenik özellikle olduğu ileri sürülmektedir. Bu derlemede ASKH açısından önemli, etyolojik bir faktör olabilecek Lp(a)'nın yapısı, apo(a) ile plazminojen ve apoB-100 arasındaki benzerlikler ve ilişkiler açıklanmaya çalışılmıştır.

Lipoprotein(a) [Lp(a)], is a macromo/ecular complex found in human plasma. Structural elements from the lipoprotein (Lp) and blood clotting systems are found combined in Lp(a). After observing its association with premature coronary heart diseases, extensive researches have been begun about its structure and other characteristics. Lp(a) is assembled from low density lipoprotein (LDL) and a large hydrophilic glycoprotein called apolipoprotein(a) [apo(a)]. Apo(a) has many homologies with plasminogen, structurally. Therefore it is thought that Lp(a) might be a thrombogenic factor. But, Lp(a) also contains LDL. So, it is speculated that it might also be an atherogenic factor. In the light of the above ideas, in this review, primarily the structure of Lp(a) and the relations of apo(a) with plasminogen and apoB-100 are tried to investigate and discuss.