3-6 yaş çocukların annesinin ve anneannesinin çocuk yetiştirme stilleri ile çocuğun mizacı arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, 3-6 yaş çocukların annesinin ve anneannesinin çocuk yetiştirme stilleri ile çocuğun mizacı arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada hem çocuklara hemde annneannelere ilişkin veriler annelerden toplandığından dolayı, araştırmanın çalışma grubu 30 ilde 3-6 yaş arası çocuğu olan 264 anneden oluşmaktadır. Pandemi nedeniyle okul öncesi eğitim kurumlarında testleri uygulama olanağı olmadığından verilerin toplanmasında kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında “Kişisel Bilgi Formu”, “Çocuk Yetiştirme Anketi”, “Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili Ölçeği” ve “Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın genel amacı ve ana problemi çerçevesinde toplanan verilerin istatistiksel çözümleri için SPSS 22.0 paket programından yararlanılmıştır. Sonuç olarak, anneannelerin ebeveyn kontrolü orta düzeyde, ebeveyn kabulü orta düzeyin üstünde, çocuk yetiştirme stili orta düzeyin üstünde, annelerin çocuklarından itaat beklemelerinin orta düzeyde, cezalandırmalarının düşük düzeyde, sıcaklıklarının çok yüksek düzeyde, açıklayıcı akıl yürütmelerinin çok yüksek düzeyde, çocuk yetiştirmelerinin ortanın üstünde düzeyde olduğu bulunmuştur. Anneler çocuklarını sıcakkanlı, sebatkar ve tepkisel davranışları düşük, uyku, açlık, tuvalet gibi fonksiyonlarının düzenli olduğunu belirtmişlerdir. “Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili” toplam puanları arttıkça annelerin kendilerinin “Çocuk Yetiştirme Anketi” toplam puanları artmakta, ancak “Sıcaklık Alt boyutu” ve “Açıklayıcı Akıl Yürütme Alt boyutu” puanlarının ise azalmakta olduğu bulunmuştur. Çocuk Yetiştirme Anketi değişkenlerinin Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Stili üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu saptanmıştır. Annelerin eğitim durumuna göre çocuk yetiştirme stillerinin farklılaştığı saptanmıştır. Çocukların yaşı arttıkça Sıcakkanlılık-utangaçlık ve Tepkiselliklerinin azaldığı, Sebatkarlıklarının ise arttığı bulunmuştur. İşçi, öğretmen olan babaların asker olan babalara göre daha fazla itaat bekledikleri saptanmıştır. Aylık geliri düşük olan ailelerin, aylık geliri orta ve üst olanlara göre çocuklarından daha fazla itaat bekledikleri, cezalandırmaya başvurdukları ve daha fazla ebeveyn kontrolü uyguladıkları bulunmuştur.

In this study, the relationship between the parenting styles of mothers and grandmothers of 3-6 year old children and the temperament of the child was investigated. Since data on both children and grandmothers were collected from mothers in the study, the study group of the study consisted of 264 mothers with children aged 3-6 years in 30 provinces. Due to the pandemic, snowball sampling method was used to collect the data, since it was not possible to apply the tests in pre-school education institutions. "Personal Information Form", "Child Rearing Questionnaire", "Parent Child Raising Style Scale" and "Brief Temperament Scale for Children" were used to collect the data. “Personal Information Form”, “Child Raising Questionnaire”, “Parent Child Rearing Style Scale” and “Short Temperament Scale for Children” were used to collect data. The SPSS 22.0 package program was used for the statistical solutions of the data collected within the framework of the general purpose and main problem of the study. It was found that grandmothers had medium level of parental control, higher level of parental acceptance, higher level of parenting style, medium level of expectation of obedience from their children, low level of punishment, very high level of warmth, very high level of explanatory reasoning, and higher level of childrearing. Mothers stated that their children's warm-blooded, persistent and reactive behaviors are low, and their functions such as sleep, hunger and toilet are regular. It was found that as the total scores of the “Parent-Child-Rearing Style” increased, the total scores of the mothers themselves on the “Parenting Questionnaire” increased, but the scores of the “Temperature Sub-dimension” and “Explanatory Reasoning Sub-dimension” decreased. Parenting Questionnaire variables were found to be a significant predictor of Parent Child Rearing Style. It was determined that the child rearing styles differed according to the education level of the mothers. It was found that as the age of the children increased, their Warmth-Shyness and Responsiveness decreased, while their Persistence increased. It has been determined that fathers who are workers and teachers expect more obedience than fathers who are soldiers. It has been found that families with low monthly income expect more obedience from their children, resort to punishment and apply more parental control than those with medium and high monthly income.