Belediyelerin harcama yönetiminde etkinliği sağlayıcı karar alma mekanizması ve katılımcılığın değerlendirilmesi (Bursa Büyükşehir Belediyesi katılımcılık araştırması)

Abstract

Yirminci yüzyılın ortalarından itibaren kamu harcamalarının artışının yüksek boyutlara ulaşması ile birlikte bu konu ile ilgilenen bilim adamları devlet fonksiyonlarına paralel bir şekilde kamu harcama yönetimi ile ilgili çeşitli değişikliklerin yapılması gerektiğini savunmuşlardır. Kamu harcamalarında etkinlikle ilgili ortaya çıkan problemler merkezi idarede yaşanmakla beraber yerinden yönetim birimi olan belediyelerde de yaşanmaktadır. Toplumsal hizmetler bağlamında kişilerin günlük ihtiyaçlarının (çöp, ulaşım, temizlik, su, kanalizasyon vb.) karşılanmasından sorumlu olan kamu idareleri belediyelerdir. Bu bağlamda çalışmada "Kamu Tercihi Teorisi" kapsamında belediyelerde harcamaların etkinliği üzerinde durulmuş ve katılımcılığın karar almada etkinliği sağlayıcı bir unsur olduğu düşünülmüştür. Belediyelerde yerel kararların alınmasında vatandaşların sürece dâhil edilmesi ve görüşlerinin alınması olarak tanımlanan katılımcılık ile sosyal etkinliğin gerçekleştirileceği amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda belediyelerin aldıkları kararlar ve yaptıkları harcamalarda şeffaflık, hesap verebilirlik, adillik vb. vatandaş odaklı birçok ilkenin hayata geçirilebileceği üzerinde durulmuştur.Çalışmada harcama yönetimi kapsamında öncelikle "Kamu Tercihi Teorisi" anlatılmış sonrasında kamu harcama yönetimindeki yenilikler üzerinde durularak bu yenilikler kapsamında Bursa Büyükşehir Belediye İdaresi ve bu idarenin hizmet sahası ele alınarak katılımcılık anketi yapılmıştır. Anket cevapları doğrultusunda katılımcılığın özellikle halk tarafı başta olmak üzere hem idare hem halk tarafından eksik yerine getirildiği, bu anlamda kolektif karar alma mekanizmasının yeterli ölçüde çalışmadığı ve kamu harcama yönetiminde etkinliğe ulaşılmadığı sonucuna varılmıştır.

Since the mid-20th century, as the public expenditure reached staggeringly high levels, the scientist who dealt with this particular issue supported the view that there needed to be made changes regarding the management of public expenditure in parallel to functions of the state. Despite the fact that the efficiency-related problems that appear in public expenditure are experienced at the central administration level, they are experienced at decentralized units such as municipalities as well. The municipalities are the public administrations responsible for meeting the daily needs (garbage collection, transportation, the cleanup of common public places, water provision and sewage system etc.) of fellow citizens within the context of social services. In this connection, this study focused on the efficiency of municipalities' expenditure within the framework of the "The Theory of Public Choice" and it was considered that participation is an efficiency-providing factor in decision making. With the assistance of participation defined as the involvement of citizens into the process of taking local decisions in municipalities and asking their views and opinions, it was aimed that social efficiency would be ensured. In line with this objective, it was emphasized that many citizens-oriented principles such as the transparency, accountability and fairness in the decisions taken by the municipalities would be implemented. In this study, initially the "The Theory of Public Choice" was explicated within the framework of expenditure management, and then within the framework of these improvements and by considering the administration of the Metropolitan Municipality of Bursa and the service area of this administration, a survey of participation was given by focusing on the improvements on the public expenditure management. In line with the responses given to the survey, it was concluded that participation was deficiently implemented by both initially the public and the administration that the mechanism of collective decision making did not work as efficiently as expected and that efficiency in public expenditure was not achieved.