Tedavi planlama sisteminde hesaplanan doz dağılımının dozimetrik kontrolü

Abstract

Çalışmanın amacı, 3 boyutlu bilgisayarlı tedavi planlama sisteminde hesaplanan doz değerleri ile farklı hacimli iyon odaları ve Linear 2D-Array kullanılarak ölçülen dozları karşılaştırarak dozimetrik kontrolü sağlamaktır.Çalışmada Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoterapi Merkezinde bulunan çeşitli dozimetrik donanım ve tedavi cihazı kullanıldı. Belirlenen alan boyutları, katı fantom üzerinde oluşturularak; Farmer, Semiflex ve PinPoint iyon odaları ile açık alan ölçümler alındı. Her bir alan için 3'er kez ölçüm yapılarak ortalamaları alındı. Aynı alanlar BTPS'de oluşturuldu ve nokta doz okumaları yapıldı. Cihazda ölçülen ve BTPS'de okunan değerler karşılaştırıldı.6 MV foton enerjisi için, hassas volümlü 0.015cm3 olan PinPoint iyon odasının en yüksek doz okuması yaparken, 0.6 cm3 hacimli Farmer iyon odasının en düşük doz okuması yaptığı görülmektedir. BTPS ile en uyumlu sonuçlar Semiflex iyon odası ile elde edilmiş, en küçük alan olan 3x3 cm2 hariç, %1.5'dan az olduğu görülmüştür. 15 MV foton enerjisinde ise iyon odası ölçümlerinde, BTPS ile % fark 8.5 `a ulaşmıştır. Semiflex iyon odası en yüksek doz okuması yaparken, BTPS ile en uyumlu ölçüm Farmer iyon odası ile elde edilmiştir.Linear 2D-Array kullanılarak açık alan, izosentrik, oblik ve wedge filtreli alanlarda ölçümler alındı, yine aynı alanlar BTPS'de oluşturularak nokta doz okumaları yapıldı ve alan profilleri oluşturuldu. PTW Verisoft yazılımı kullanılarak, ölçülen ve planlanan alanların izodoz dağılımları karşılaştırıldı, X ekseni ve Y ekseni profilleri elde edildi.2D-Array kullanılarak yapılan tüm okumalarda merkezi eksende BTPS ile uyum gözlenirken, build-up ve penumbra bölgelerinde %20'lere çıkan fark gözlenmektedir. Bu bölgelerde gözlenen uyumsuzluğun nedenleri; build-up bölgesindeki dozun değişken olması, hesaplama algoritmalarının yetersiz kalması, doğru ölçüm yapmanın zorluğu ve planlama sistemlerinde ışın modellemesi sırasında ölçülen profiller ile algoritma tarafından oluşturulan profillerin penumbra bölgelerinde tam olarak çakışmaması olarak bulunmuştur.

The purpose of this study is to provide the dosimetric control by comparing the dose values calculated in computerized treatment planning system and measured by using Linear 2D-Array and ionization chambers of various volumes.In this study, various dosimetric equipment and treatment devices of Uludağ University Faculty of Medicine Radiotherapy Department. Determined fields were set up on the solid water phantom, then measured by using Farmer, Semiflex and PinPoint ion chamber. For each field, measurement was applied for 3 times to get average of the measured values. Same fiels were created in CTPS and dose values were calculated, then both of the results were compared.For 6 MV, sensitive volumed 0.015 cm3 Pinpoint ion chamber measured the top dose values whereas 0.6 cm3 Farmer ion chamber measured the low values. The most compatible results with CTPS were obtained by Semiflex ion chamber, except 3x3 cm2 the smallest field, difference was found less then 1.5 %. For 15 MV, the difference between CTPS and ion chamber results were 8.5 %. Semiflex ion chamber measured the top dose values , furthermore the most compatible results with CTPS were obtained by Farmer ion chamber.By using Linear 2D-Array, measurements were done in open, isocentric, oblique and wedge filtered fields, likewise the fiels were created in CTPS and dose values were calculated, field profiles were obtained, then by using PTW Verisof software, measured and planned fields' dose disturbations were compared, and X-axis and Y-axis profiles were also obtained. However, in each measurent using by 2D-Array, concordance was observed with CTPS in central axis, the difference reached 20 % in build-up and penumbra regions. The reasons of this discordance are found as; varible dose around build-up region, inadequacy of calculation algorithm, difficulty of correct measurements and not to obtain the exact superpose of profiles' penumbra region.