Türkçe öğrenen Somalili öğrencilerin sözlü anlatılarındaki fiil varlığı ve fiil-tamlayıcı ilişkisi üzerine bir inceleme

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğrenen Somalili öğrencilerin sözlü anlatılarındaki fiil varlığını tespit edip sınıflandırmak, fiillerin almış olduğu tamlayıcıların kullanımındaki hataları tespit etmek ve çözüm önerilerinde bulunmaktır. Araştırmada Bursa Uludağ Üniversitesinde öğrenim gören 25 Somalili öğrenciden çeşitli konularda sözlü anlatımlarda bulunmaları istenmiştir. Bu anlatımlardaki fiil varlığı tespit edilerek sınıflandırılmıştır. Ayrıca fiillerin tamlayıcılarının kullanımına yönelik ne gibi yanlışlıklar yapıldığı tespit edilerek bu doğrultuda yanlışlıkları önlemeye ve düzeltmeye yönelik kalıcı öğrenmeyi sağlamak için yapılması gerekenlerle ilgili önerilerde bulunulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre Somalili öğrencilerin sözlü anlatılarında 546 farklı fiil kullandığı ve bu fiillerin içerik olarak tasnifinde %46’sının oluş bildiren fiiller, %39’unun kılış/kılınış bildiren fiiller, %15’inin de durum bildiren fiillerden oluştuğu tespit edilmiştir. Ayrıca fiillerin biçim olarak tasnifinde de Somalili öğrencilerin sözlü anlatılarında kullandıkları fiillerin %40,48’i birleşik, %37,55’i türemiş ve %21,97’si de kök fiillerden oluşmaktadır. Somalili öğrencilerin kullandığı fiillerin tamlayıcılarının kullanımına ait bulgularda ise kullanılan fiillerin %54’ünde hata yapılmazken %46’sında hata yapıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmaya katılan tüm öğrencilerin sözlü anlatılarında tamlayıcı hatası yaptığı tespit edilmiştir. Yapılan hataların %54,65’i eksiltme, %39,75’i değiştirme ve %5,60’ı ekleme hatasıdır. En çok yanlış yapılan durum eklerinin ise %37,42 ile belirtme durumu, %31,39 ile yönelme durumu, %11,53 ile bulunma durumu, %8,88 ile vasıta durumu, %5,18 ile ayrılma durumu, %4,02 ile yalın durum ve %1,59 ile eksiz belirtme durumu olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu bulgular da çeşitli alt başlıklar altında detaylandırılmış ve örneklendirilmiştir. Araştırmanın Somalililere Türkçe öğretimine ve yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The aim of this research is to detect and classify the presence of verbs in the oral narratives of Somali students learning Turkish, to detect errors in the use of morphological claims that verbs have taken, and to suggest solutions. In the research, 25 Somali students studying at Bursa Uludağ University were asked to make oral expressions on various subjects. The existence of verbs in these expressions has been determined and classified. In addition, it was determined what kind of mistakes were made regarding the use of verbs and suggestions were made about what should be done in order to prevent and correct mistakes in order to ensure permanent learning. According to the results of the research, it was determined that Somali students used 546 different verbs in their oral narratives, and in the classification of these verbs as content, 46% were verbs expressing occurrence, 39% were verbs expressing behavior, and 15% were verbs expressing status. In addition, in the classification of verbs, 40.48% of the verbs used by Somali students in their oral narratives are compound, 37.55% are derived and 21.97% are root verbs. In the findings of the use of the verbs used by the Somali students, it was determined that while 54% of the verbs used, errors were not made, while 46% were wrong. In addition, it was determined that all the students participating in the research made morphological prompt errors in their oral narratives. 54.65% of the mistakes made are subtraction, 39.75% of them are changing and 5.60% are additions. The most frequently mistaken status suffixes are the state of specifying with 37.42%, orientation with 31.39%, presence with 11.53%, vehicle status with 8.88%, separation with 5.18%, 4%, It has been determined that there is a plain condition with 02 and a condition without appendix with 1.59%. In addition, these findings are detailed and exemplified under various sub-headings. It is thought that the research will contribute to the teaching of Turkish to Somalis and to the field of teaching Turkish as a foreign language.