Dini-sosyal hareketlerin sosyolojik tahlillerinde işlevselci yaklaşım

Abstract

Bu tez çalışmasında araştırılan konu işlevselci yaklaşımın kritiğidir. Tezde, sosyal hareketler bağlamında yeni dini hareketlerin oluşum ve gelişimlerini, özelde de Arnavutluk'ta komünist rejimin yıkılmasının ardından Selefi hareketin gelişimini açıklamaya çalışan işlevselciliğin geçerliliği ve noksanlıkları incelenmiştir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan yeni dini akımlar hakkında farklı tipolojiler yapılmasına rağmen birçok dini akımın düşünce ve dünyaya bakış açılarını anlama konusunda sosyal bilimciler eksik kalmıştır. Yeni din hareketler bağlamında Arnavutluk'ta 1991 yılından sonra oluşmaya başlayan, 1997'ye kadar önemli gelişmeler kaydeden ve 1997'den sonra durağanlaşan ancak güçlü bir şekilde hala varlığını sürdürebilen Selefi hareket incelenmiştir. Çalışmada Arnavutluk'ta kısa bir süre içerisinde Selefi hareketin gelişiminin, hem medya ve siyaset hem de geleneksel İslam tarafından dışlanmasına rağmen hala taraftar bulmasının altında yatan faktörleri tespit etmek ve sosyolojik bir açıklama getirmek hedeflenmiştir.

The functionalism approach's critical is studied in this thesis. Generally we studied social movements and new religions formation and developments, and in particulary afterwards the collapse of communist regime in Albania we studied how functionalism approach can explain the development of Salafi movement which emerged in the last years. Is the functionalism approach's effective and insufficient in sociological analysis or not Despite of implement different typology to the new religion movements which emerged after the Second World War, the views and world opinions of many religious currents have been missing out on reflection and comprehension them. When the Western world became rapidly secularized the church's authority was losing. In the context of spread new religious movements in the West we studied the Salafi Movement in Albania which has become emergence after 199l years and until 1997 years succeeded a positive progress, and after 1997 years fell in hesitation. But for all that Salafi movement can strongly carry on its living in present time. The shortage development of Salafi Movement in Albania following in conflict to many government agencies, traditional and nacional religious, and medias exclusion and discrimination. But after all we intended to study in this thesis why the Salafi Movement has successed in many adherent today?