Periton diyalizi yapan hastalarımızın sosyodemografik özellikleri ve periton diyalizinin yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, kronik periton diyalizi uygulanan çocuk hastalarımızın sosyodemografik özelliklerini belirlemek ve bu özelliklerin yaşam kalitesi üzerine etkilerini değerlendirmek istedik.Ağustos 2008-Şubat 2009 tarihleri arasında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Nefroloji Bilim Dalı'nda kronik periton diyalizi uygulanan hastalar çalışmaya alındı. Hastaların sosyodemografik özelliklerini, hastalıkla ilgili bilgilerini içeren form araştırmacı tarafından dolduruldu. Hastadan Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği Çocuk Formunu ve anne-babasından Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ebeveyn Formunu doldurması istendi.Çalışmamıza 2-18 yaş arası 24'ü (%60) erkek, 16'sı kız (%40) olmak üzere toplam 40 hasta ve ebeveyni katıldı. Hastalarımızın ortalama yaşı 12.6±3.6 yıl (3-18 yıl) saptandı. Son dönem böbrek yetmezliğinin etiyolojisinde en sık vezikoüreteral reflü, idrar yolu enfeksiyonu ve konjenital anomaliler (%22.5) bulundu. Olgularımızın 14'ü (%35) sosyal sigorta kurumu, 12'si (%30) yeşil kart, 8'i (%20) Bağ-Kur ve 6'sı (%15) emekli sandığı güvencesine sahipti. Yirmi hastaya sürekli ayaktan periton diyalizi, diğer 20 hastaya aletli periton diyalizi uygulandı. Çalışmaya alınan olguların 38'si (%95) anne ve babasıyla, 1'i (%2.5) annesiyle ve 1'i (%2.5) babası ile yaşıyordu. Olguların ortalama hastalık süresi 61.4±36.7 ay (3-152 ay), diyalize başlangıç yaşı 9.4±3.7 yıl (1.25-16.6 yıl), diyaliz süreleri 43.4±28.1 ay (3-104 ay) ve peritonit atağı 18.6±22 hasta ayında 1 (0-92 hasta ayında 1) olarak bulundu. Kt/V değerlerine bakıldığında ortalama 2.46±0.83 (0.79-5.63) saptandı. Ortalama serum hemoglobin düzeyi 9.3±1.8 gr/dl (5.2-13.6 gr/dl), albumin düzeyi 3.89±0.61 gr/dl (2.4-5 gr/dl) saptandı. Ebeveynlerin eğitim durumlarına bakıldığında annelerin 25'i (%62.5), babaların ise 17'si (%42.5) ilkokul mezunuydu. Hastalarımızın Yaşam Kalitelerine bakıldığında kendilerinin doldurmuş olduğu formda ortalama puan 55.7±18.6 olarak, ebeveyn formlarında ise ortalama puan 51.2±18.7 olarak tespit edildi. Yaşam Kalitesi toplam ve alt ölçek puanları ile cinsiyet, sosyal güvence, periton diyalizi şekli, ebeveynlerin medeni durumu, kronik böbrek yetmezliği süresi, periton diyalizi başlangıç yaşı, diyaliz süresi, peritonit atağı, Kt/V, hemoglobin, serum albumin düzeyi arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Hastalarımızın anne eğitim düzeyi ile çocuk ölçeği toplam puanı ve çocuk fiziksel sağlık toplam puanı arasında olumlu ilişki tespit edildi. Baba eğitim düzeyi ile çocuk ölçeği toplam puanı, çocuk fiziksel sağlık toplam puanı, çocuk psikososyal toplam puanı, ebeveyn ölçek toplam puanı ve ebeyn fiziksel sağlık toplam puanı arasında da olumlu ilişki bulundu.Sonuç olarak; periton diyalizi yapılan hastalarımız ve ebeveynlerinin yaşam kalitesini düşük algıladıkları saptanmıştır. Ancak ebevyn eğitim düzeyi arttıkça buna paralel olarak çocukların yaşam kalitesinin arttığı gözlenmiştir.

The study aimed to define the sociodemographics of paediatric patients undergoing chronic peritoneal dialysis and to evaluate the effect of the sociodemographic characteristics on theirquality of life.Between August 2008 and February 2009 patients undergoing peritoneal dialysis in the Paediatric Nephrology Department of Uludag University Medical Faculty were included in the study. The researcher completed a form with details of the patient's sociodemography together with information of their illness. The Quality of Life in Children Measurement Form was requested from the patient and The Quality of Life in Children Parent's Form from the parents.The study comprised 40 patients and their parents; 24 male (60%) and 16 female (40%). The mean age was 12.6±3.6 years (range 2-18 yrs). The most recent renal malfunction etiology was found to be vesicoureteral reflux, urinary tract infection and congenital anomalies (22.5%). The level of state health insurance held was 14 patients (35%) with Social Insurance, 12 patients (30%) with Green Card, 8 patients (20%) with Bağ-Kur and 6 patients (15%) with Retirement Fund Insurance. Twenty patients were undergoing continuous ambulatory peritoneal dialysis and the other 20 were on automated peritoneal dialysis. Thirty eight patients (95%) lived with both parents, 1 (2.5%) with the mother only and 1 (2.5%) with the father only.The duration of the disease was mean 61.4±36.7 months (range 3-152 months), the age at which dialysis started was mean 9.4±3.7 years (range 1.25- 16.6 yrs), the duration of dialysis was mean 43.4±28.1 months (3- 104 months) and the incidence of peritonitis attack was mean 18.6±22 patient-month 1(range 0 - 92 patient-month 1). Mean Kt/V value was determined as 2.46±0.83 (0.79-5.63), mean serum hemoglobin level was 9.3±1.8 gr/dl (5.2-13.6 gr/dl), and mean albumin level was 3.89±0.61 gr/dl (2.4-5 gr/dl). An examination of the education level of the parents showed that 25 (62.5%) of the mothers and 17 (42.5%) of the fathers had only attained primary school level education.The Quality of Life forms completed by the patients themselves showed a mean score of 55.7±18.6 points whereas the forms completed by the parents showed a mean score of 51.2±18.7 points. A significant relationship was determined between the Quality of Life total and lowest measurements and gender, health insurance, type of peritoneal dialysis, parents' status, duration of chronic renal malfunction, age at starting peritoneal dialysis, duration of dialysis, incidence of peritonitis attack, Kt/V, hemoglobin and serum albumin levels.A significant relationship was determined between the educational level of the mother and the total child measurement points and the child's physical health total points. A significant relationship was determined between the educational level of the father and the total child measurement points, the child's physical health total points, the child's psychosocial total points, parent measurement total points and parents' physical health total points.In conclusion, our perceptions of the low quality of life of our patients undergoing peritoneal dialysis and their parents was determined. An increase in the educational level of the parents was seen to have a parallel increase in the child's quality of life.