İslam hukukunda yaşlı bakımı

Abstract

İnsan ömrünün hızla uzadığı ve nüfusun büyük bir bölümünü yaşlıların oluşturduğu günümüzde bakım konusu hassasiyetle ele alınması ve incelenmesi gereken bir mesele olmuştur. Tarih boyunca yaşlılara bulundukları toplumun şartları çerçevesinde bakılmış, bakım meselesi bugünkü boyutta bir problem boyutuna ulaşmamıştır. Ancak günümüzde yaşlı nüfusun hızlı bir şekilde artışı, yaşam koşullarının değişmesi gibi faktörler dünya genelinde bir problem haline gelen bakım meselesinin yeniden ele alınmasını ve yaşlı bakımı ile alakalı sorumlulukları bilmeyi icap ettirmiştir. Konunun İslam Hukuku açısından ele alınarak incelenmesinin gerekliliği saikiyle araştırmayı uygun gördüğümüz “İslam Hukukunda Yaşlı Bakımı” konusu giriş, üç bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmanın amacı, önemi, metodu ve kaynakları tanıtılmıştır. Birinci bölümde yaşlı ve bakım kavramları irdelenerek yaşlı bakımından kastın ne olduğu konusunda bilgi verilmiştir. İkinci bölümde İslam Hukukunda yaşlı bakımının temel ilkeleri ve bakım esnasında meydana gelen durumlar irdelenmiştir. Üçüncü bölümde İslam Hukukunda yaşlı bakımı ile alakalı sorumluluklar üzerinde durularak araştırma tamamlanmıştır. Sonuç bölümündeyse araştırma boyunca elde edilen bulgular özetlenerek önerilere yer verilmiştir. Böylece yaşlıların İslam Hukukuna göre bakılma haklarının olup olmadığı varsa bununla mükellef olanların kimler olduğu ve kendilerine ne tür sorumluluklar yüklendiği temel kaynaklar ışığında tespit edilmiştir. Araştırma neticesinde yaşlı bakımının dinî ve hukukî bir yükümlülük olmasının dışında her şeyden önce insanî ve ahlâkî bir sorumluluk olduğu, ancak ne din, ne de hukukun bu mükellefiyeti insanların vicdanına terk etmeyerek gerekli düzenlemeleri gerçekleştirdiği ve bireyleri dinî-hukukî olarak bu sorumluluğun yerine getirilmesi noktasında zorladığı sonucuna ulaşılmıştır.

The issue of care has become an issue that needs to be handled and examined sensitively in today's world where the human lifespan is rapidly increasing and the majority of the population is composed of the elderly. Throughout history, the elderly have been cared for within the framework of the conditions of the society they live in, and the issue of care has not been considered as a problem. However, today, factors such as the rapid increase in the elderly population and the change in living conditions necessitate reconsidering the issue of care, which has become a worldwide problem, and knowing the responsibilities related to the care of the elderly. The subject of "Elderly Care in Islamic Law", which we consider appropriate to research because of the necessity of examining the subject in terms of Islamic Law, consists of an introduction, three parts and a conclusion. In the introduction part, the aim, importance, method and sources of the research are introduced. In the first chapter, the concepts of the elderly and care are examined and information about what is meant by the elderly is given. In the second part, the basic principles of elderly care in Islamic Law and the situations that occur during care are examined. In the third part, the research has been completed by focusing on the responsibilities related to the care of the elderly in Islamic Law. In the conclusion part, the findings obtained during the research are summarized and suggestions are given. Thus, it has been determined in the light of basic sources whether the elderly have the right to be cared for in accordance with Islamic Law, who are responsible for this, and what kind of responsibilities they have. As a result of the research, it has been concluded that apart from being a religious and legal obligation, elder care is primarily a human and moral responsibility, and not only religion but also law have made the necessary arrangements not to leave this obligation to the conscience of the people and compel individuals to fulfill this responsibility as sharia and law.