Kemik mineral yoğunluğu ile karotis intima media kalınlığı arasındaki ilişki

Abstract

Kardiyovasküler hastalıklar dünya genelinde en sık ölüm sebebidir. Osteoporoz yaşlanan toplumlarda giderek sıklığı ve önemi artan bir hastalıktır. Bu çalışmada kardiyovasküler hastalık açısından risk faktörleri dışlanmış kadınlarda kemik mineral yoğunluğu ile aterosklerozun erken bir belirteci olan karotis intima media kalınlığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Prospektif olarak yapılan bu çalışmaya UÜTF Radyoloji departmanında kemik mineral yoğunluğu ölçülen 39-75 yaş arası 105 kadın hasta (35 osteoporoz, 35 osteopenik, 35 kontrol) dahil edildi. Hastalar T skoru değerleri kullanılarak Dünya Sağlık Örgütü‟nün sınıflamasına göre gruplandırıldı. B-mod ultrasonografi ile her iki ana karotis arterde intimamedia kalınlığı ölçülüp, ortalama karotis intima media kalınlığı hesaplandı ve karotis plak varlığı araştırıldı. Karotis intima media kalınlığı gruplara göre değerlendirildiğinde normal grupta intima media kalınlığı ortalama 0,65 ± 0,65 mm, osteopenik grupta 0,745 ±0,95 mm, osteoporotik grupta 0,802 ± 0,08 mm bulundu. Her 3 grupta intima media kalınlığı ortalaması açısından aralarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu görüldü (p<0,05). Yaş ile intima media kalınlığı arasında lineer doğrusal ilişki bulundu. Yaş ile lomber T skoru, lomber T skoru ile intima media kalınlığı arasında ise lineer ters ilişki olduğu görüldü. Plak mevcut olan hastaların sayısı istatistiksel olarak yerterli olmadığı için farklılık değerleri hesaplanamadı. Ancak osteoporotik grupta izlenen plakların çoğunluğunun ekojenik tipte olduğu görüldü. Sonuçlarımız osteoporoz ve ateroskleroz arasında daha önceden yapılan çalışmaları desteklemektedir. Bu nedenle düşük kemik mineral yoğunluğu olan kadınlarda ateroskleroz varlığı açısından dikkatli olunması gerektiği ve osteoporozun tedavisi ile ortaya çıkabilecek kardiyovasküler hastalıkların sıklığının azalabileceğini düşünmekteyiz.

Cardiovascular diseases are the most common cause of death worldwide. Osteoporosis is a disease having an increasing importance and incidence in the elderly population. In this study we aimed to evaluate the relationship between the carotid artery intima-media thickness-as an early indicator of atherosclerosis- and bone mineral density in women whom cardiovascular disease risk factors are excluded. In this prospective study, 105 female patients (35 with osteoporosis, 35 with osteopenia and 35 as control group), between 39 and 75 years old, in whom bone mineral density was measured at the Uludag University Faculty of Medicine Department of Radiology were included. Patients were classified using T-score values, according to the classification of World Health Organisation. Intima media thicknesses were measured, mean carotid artery intima media thickness was calculated and carotid plaque formation has been searched in both common carotid arteries by B-mode ultrasonography. When carotid intima-media thickness is evaluated in groups, the mean intima-media thickness was found to be 0.65 ± 0.653 mm in the normal group, 0.745 ± 0.95 mm in the osteopenic group and 0.802 ± 0.083 mm in the osteoporotic group. Statistically significant differance was found between each three groups in terms of mean intima-media thickness (p<0,05). A linear correlation was found between age and intima media thickness. A reverselinear correlation was observed between age and lomber T score, and between lomber T score and intima media thickness. Differance values were not calculated in patients having atherosclerotic plaques, because their number were not enough for statistical evaluation. However, the most of plaques seen in osteoporotic group were observed as the echogenic type. A relationship between osteoporosis and atherosclerosis has shown in our study, similarly as previous studies. Therefore, we think that we should be careful about the presence of atherosclerosis in women having low bone mineral density and the frequency of cardiovascular diseases in this population may be reduced by the treatment of osteoporosis.