Konut ve çevresinin kentsel yaşam kalitesinin incelenmesi: Bursa Yıldırım Millet Mahallesi siteler bölgesi

Abstract

Dünyada ve ülkemizde özellikle 1980 sonrası kırdan kente göçün artması, konut biçimlerinin değişmesine ve heterojen bir kentsel dokunun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ayrıca adaletsiz gelir dağılımı nedeniyle oluşan ekonomik sınıfsal ayrım, bireysel otomobil kullanımı ve kent çeperlerine yerleşip daha çok statülerini kanıtlamak isteyen kullanıcılar konut tarzının değişmesinde etkili olmuştur. İnsanlar güvenlik kaygısı temelinde, kamusal alandan soyutlanmış, 7/24 güvenlik sistemleri olan ve zamanla statü sembolü haline gelen dışa kapalı konut sitelerini tercih etmeye başlamıştır. Bu gelişmeler sağlıksız kentleşme ve sosyo-ekonomik sorunları ortaya çıkarmıştır. Yaşanan kentsel sorunlarla ilgili olarak alan çalışmasına konu olan ve yaşam kalitesi kavramından özelleşmiş kentsel yaşam kalitesi kavramı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı, kentsel yaşam kalitesinin objektif ve sübjektif göstergeler üzerinden ölçülmesine yönelik kavramsal bir çerçeve oluşturmak, bu kavramsal çerçeveyi bir alan üzerinde incelemek ve amaç konut ve çevresi oluşturulurken kentsel yaşam kalitesi açısından nelere dikkat edilmesi gerektiğini tartışmaktır. Bursa ili bu amaçlar çerçevesinde düşünüldüğünde, Yıldırım İlçesi diğer merkez ilçelere göre daha eski yapı stoğuna sahip, niteliksiz yapıların çoğunlukta olduğu ve güvenlik hissinin daha az olduğu bir yerleşim yeridir. Yerel aktörlerin de ilgisini çeken bu durumu ve imajı değiştirmek için halkın kentli haklarından mahrum bırakıldığı Millet Mahallesi ön plana çıktı. Bu bağlamda Yıldırım İlçesi için kentsel yaşam kalitesinin yükseltilmesi hedefiyle bir imar planı oluşturulmuş ancak uygulama sonucunda alanda kentsel bir bütünlük sağlanamamış, heterojen bir doku ortaya çıkmıştır. Tez çalışmasında bu bölgede, kullanıcıların öznel değerlendirmeleri, konut ve çevresini makro ve mikro ölçekteki veriler ve fiziksel, sosyal, ekonomik, güvenlik ve ulaşım-iletişim kalitelerinden memnuniyet düzeyleri aracılığıyla kentsel yaşam kalitesi değerlendirilmektedir.

The increase in migration from rural to urban areas in the world and in our country, especially after 1980, has led to changes in housing styles and the emergence of a heterogeneous urban texture. In addition, economic class discrimination due to unequal income distribution, individual automobile use and residents who want to settle in the city fringes and prove their status more have been effective in the change of housing style. On the basis of security concerns, people have started to prefer gated community, which are isolated from public spaces, have 7/24 security systems and have become status symbols over time. These developments have revealed unhealthy urbanization and socio-economic problems. Regarding the urban problems experienced the concept of urban quality of life, which is the subject of fieldwork and specialized from the concept of quality of life, has emerged. The aim of this study is to create a conceptual framework for measuring urban quality of life through objective and subjective indicators, to examine this conceptual framework on an area and to discuss what should be considered in terms of urban quality of life when creating the residence and its surroundings. Considering the province of Bursa within the framework of these purposes, Yıldırım District is a settlement with an older building stock compared to other central districts, where unqualified buildings are in the majority and where the sense of security is less. In order to change this situation and image, which also attracted the attention of local actors, the Millet Neighborhood, where the people were deprived of their urban rights, came to the fore In this context, a zoning plan was created for Yıldırım District with the aim of increasing the quality of urban life, but as a result of the implementation, an urban integrity could not be achieved in the area and a heterogeneous texture emerged. In this thesis, the quality of urban life is evaluated through the subjective evaluations of the users, the macro and micro scale data of the residence and its environment, and the satisfaction levels of the physical, social, economic, security and transportation-communication qualities.