Ücret adaletinin sağlanması bağlamında ücret politika ve stratejilerinin rolü ve önemi: Bursa’da bir özel sektör firma örneği

Abstract

Ücret işçi için gelir kaynağı iken işveren için bir maliyettir. Ücret aynı zamanda çalışanın işe ilişkin olarak bir güdülenme aracıdır. Çalışanın ücretinden memnuniyeti verimliliğini de etkiler. Bu tezin amacı, ücret adaletinin sağlanmasının, çalışanlara, işverenlere ve dolaylı olarak da ekonomik büyüme ve refaha etkilerinin incelenmesidir. Bu amaçla Bursa’daki bir özel sektör firma özelinde, uygulanan ücret politikalarının, çalışanların ücret adaletine olan ilgisinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Firmada uygulanan ücret politikaları incelenerek ücrete olan yansımalarının incelenmesi hedeflenmektedir. Araştırmada betimsel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2021 yılında Bursa’da faaliyet gösteren tekstil fabrikası çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise; evren içerisinden rastgele belirlenen ve araştırmaya gönüllü olarak dahil edilen 288 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak demografik bilgi formu ve Önderoğlu tarafından geliştirilen, Marmara tarafından revize edilen Ücret Hakkaniyeti Ölçeği kullanılmıştır. Demografik bilgi formunda katılımcıların cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim düzeyi, çocuk sayısı, hanedeki birey sayısı şeklinde bilgilere yer verilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde nicel veri analiz yöntemleri kullanılmıştır. Bu kapsamda toplanan veriler, SPSS24 veri analiz programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda erkeklerin ücret adaleti algısı, ücret artışı, ücret politikası, iş-ücret uyumu ve toplam puanlar bakımından ücret adaleti düzeylerinin kadınlara göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 15-28 yaş ve 46 üzeri yaş grubundaki çalışanların ücret adaleti algılarının diğer yaş gruplarına göre düşük olduğu belirlenmiştir. Çalışılan pozisyonun yüksek olmasının ücret adaleti algısını da artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca eğitim durumu, medeni durum, çocuk sayısı, hanedeki birey sayısı, mesleki kıdem, çalışılan pozisyon ve gelir düzeyi bakımından çalışanların ücret adaleti algıları farklılık göstermektedir.

While wages are a source of income for the employee, it is a cost for the employer. Wage is also a motivation tool for the employee's work. Employee satisfaction with wages also affects productivity. The aim of this thesis is to examine the effects of ensuring wage justice on employees, employers and indirectly on economic growth and welfare. For this purpose, it is aimed to reveal the relevance of the wage policies applied to the wage justice of the employees in a private sector firm in Bursa. It is aimed to examine the reflections on wages by examining the wage policies applied in the company. In the research, scanning model, which is one of the descriptive research methods, was used. The universe of the research consists of the employees of the textile factory operating in Bursa in 2021. The sample of the study consists of 288 participants, who were randomly selected from the population and included in the study voluntarily. Demographic information form and Wage Equity Scale developed by Önderoğlu (2010) and revised by Marmara (2019) were used as data collection tools in the research. The demographic information form included information such as gender, age, marital status, education level, number of children, and number of individuals in the household. Quantitative data analysis methods were used in the analysis of the research data. In this context, the data collected was used with the SPSS24 data analysis program. As a result of the research, it has been concluded that the wage justice levels of men are higher than women in terms of wage justice perception, wage increase, wage policy, job-wage compatibility and total scores. It has been determined that the wage justice perceptions of the employees in the age group of 15-28 and over 46 are lower than the other age groups. It has been concluded that the high position of employment also increases the perception of wage justice. In addition, employees' perceptions of wage justice differ in terms of educational status, marital status, number of children, number of individuals in the household, professional seniority, position and income level.