Karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortacısının bedensel zararları tazmin borcu

Abstract

Karayollarında motorlu araçların işletilmesi, sebep olduğu trafik kazalarıyla kişiler üzerinde maddi ve bedeni olacak şekilde ağır zararlar bırakabilecek nitelikte tehlikeli bir faaliyettir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bu tehlikeli faaliyetin insan hayatı üzerinde bıraktığı zararlar ciddi boyutlara ulaşmıştır. Bu zararlı sonuçlara karşılık gelişen teknolojinin sağladığı yararlarından vazgeçilmemiş ancak zarar verenini sorumlulukları ağırlaştırılmış ve motorlu aracın işletilmesinden doğan zararlar tehlike sorumluluğu biçiminde düzenlenmiştir. Bununla birlikte artan zarar miktarlarıyla birlikte sorumluluk sigortaları giderek önem kazanmıştır. Öyle ki bazı sorumluluk sigortaları zorunlu tutulmuştur. Tehlike sorumluluğunun bir sonucu olan zorunlu sorumluluk sigortalarından Karayolları Trafik Kanununda araç işletenlerinin sorumluluğunu teminat alan bir zorunlu sorumluluk sigortası yaptırması öngörülmüştür. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası olarak anılan bu sigorta işletenin sorumluluğu için gerekli şartların oluşması halinde zarar görenin zararını poliçe limitleri dahilinde karşılamakla yükümlüdür. 14.05.2016 tarihinden itibaren başlayan süreçte sigorta sözleşmesinin bir parçası olan genel şartlarda daha sonra Karayolları Trafik Kanunu hükümlerinde meydana gelen değişiklikler sonucu sigortacının zarar görene karşı olan edim yükümlülüğünün kapsamı önemli ölçüde etkilemiştir. Bunun ardından 17.07.2020 tarihli Anayasa Mahkemesinin Karayolları Trafik Kanununun 90. maddesi hakkında verdiği kısmi iptal kararıyla sigortacının tazminat borcunun kapsamını belirleyen esaslar konusunda yeni gelişmeler yaşanmıştır. İptal kararı sonrası yalın bir şekilde kalan m. 90’nın yeniden düzenlenme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Konuya ilişkin son olarak 19.06.2021 tarihinde Karayolları Trafik Kanununun 90. maddesine sigortacının sorumlu olduğu tazminat kalemleri ve hesaplanma esasları eklenmiştir. Bununla bağlantılı olarak 04.12.2021 tarihinde KMAZMSS Genel Şart değişikliği yapılmıştır. Yapılan düzenlemeler sonucunda sigortacının tazmin borcunun tespitinde öncelikle Karayolları Trafik Kanunu m. 90 ve buna bağlı olarak KMAZMSS Genel Şart hükümleri kararlarda etkili olacaktır.

The operation of motor vehicles on motorways is an inherently dangerous activity that tends to creates a foreseeable and highly significant risk of physical harm to people even if resonable care is exist. The amount of danger has increased with the development of technology. Due to these reason, in our law system rule operation of motor vehicle is a strick liabilty arising from ultrahazardous. Besides as a result of the strick liability, it is regulated in the Motorway Traffic Code that vehicle operators have to take out a liability insurance which named Motorways Motor Vehicles Cumpulsory Financial Liability Insurance that covers their liability. Motorways Motor Vehicles Cumpulsory Financial Liability Insurance is obliged to cover the loss of the injured party within the policy limits and only one condition in which the liability of the operator arises. As of 14.05.2016 both the legislation and the general insurance terms, which are essential parts of the insurance contract, have been radically amended. In addition to this the scope of the liability has been significantly affected by these amendments. After this, on 17th July, 2020 Constitutional Court reach verdict regarding cancelation big part of Article 90 of the Motorway Traffic Law. The revised version of Article 90 of the Motorway Traffic Law has changed the parameters of the insurer's liability principles. Lastly Article 90 of the Motorway Traffic Law needed to be revise by authority. Thus, on 19th June, 2021 the compensation items and general account policy were added on Article 90 of the Motorway Traffic Law. The fact brings that on 04th December, 2021 insurance terms which include essential rule regarding insurer’s scolpe of liability were renewed. These two new developments have become binding on the courts.