Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda tedavi öncesi ve sonrası duygusal uyarılma profilleri ile otistik belirti özelliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) şikayet ve belirtisi ile başvuran çocuklarda tanı, eş tanı değerlendirmesinin yapılması ve DEHB tanısı konan çocukların özelliklerinin farklı veri toplama araçları ile değerlendirilmesi, otistik belirti özelliklerine ilişkin değerlendirmelerinin yapılması ve duygusal uyaranlara yanıtlarının objektif otonom sinir sistemi yanıtları ile değerlendirilmesi, DEHB tanısı olan çocukların tedavi öncesi ve sonrası karşılaştırmalarının yapılması planlanmıştır. Çalışmamız 46 DEHB tanılı, yaş ve cinsiyet olarak eşleşmiş 43 sağlıklı gönüllü ile yapılmıştır. Hasta grubu; Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi polikliniğine ilk defa başvuran 9-12 yaş arası; daha önce DEHB tanısı konulmamış, tedavi almamış ilk tanı DEHB hastaları arasından seçilmiştir. Hastalara DEHB tanısı; hasta ve aile ile yapılan görüşmelerde psikiyatrik muayene ve Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli (ÇDŞG-ŞY) DSM-5 yarı yapılandırılmış görüşmesi, Moxo dikkat testi, conners öğretmen ve ana-baba değerlendirme ölçekleri, araştırmacılar tarafından oluşturulmuş sosyodemografik veri formu değerlendirilerek konulmuştur. Ayrıca hastalara farklı bir günde WISC-R testi yapılarak zekâ düzeyleri de değerlendirilmiştir. DEHB tanısı konduktan sonra; çocukların otistik özelliklerinin olup olmadığı ebeveynleri tarafından doldurulan 6-18 Yaş Aralığındaki Çocuklarda Otizm Spektrum Tarama Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların tamamının reaksiyon zamanları ölçülmüş ve elektrodermal aktivite (EDA) ölçümleri yapılmıştır. Fizyolojik ölçümler sırasında çocuklara Sözel Olmayan İpuçlarını Algılama Becerileri testinden (SOİAB) seçilen 6 adet ana duyguyu (üzgün, şaşkın, kızgın, mutlu, korkmuş, tiksinmiş) içeren 13 adet resim izletilerek duygusal uyaran verilmesi sağlanmıştır. v Çalışmamızda DEHB tanısı olan çocukların daha fazla otistik belirti özelliği taşıdığı, reaksiyon zamanlarının daha uzun olduğu, duyguları tanıma becerileri ve duygusal uyaranlara verdikleri elektrodermal yanıt açısından kontrol grubundan çok farklı olmadığı görülmüştür. Ayrıca DEHB tedavisi alan çocukların tedavi öncesine göre ölçek puanlarında anlamlı olarak düşme olduğu, ancak sağlıklı çocuklarla karşılaştırıldığında sağlıklı çocuklarda hala anlamlı farklılık saptandığı bulunmuştur.

In this study, the diagnosis and comorbidity assessment of children presenting with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) complaints and symptoms, and evaluation of the characteristics of children diagnosed with ADHD with different data collection tools, evaluation of autistic symptom features and objective autonomic nervous system responses to emotional stimuli It was planned to evaluate children with ADHD before and after the treatment. Our study was conducted with 46 ADHD and 43 healthy volunteers matched in terms of age and gender. Patient group; between the ages of 9-12, who applied to Uludağ University Faculty of Medicine Child and Adolescent Psychiatry outpatient clinic for the first time. The first diagnosis of ADHD patients who had not been diagnosed with ADHD before and who had not received any treatment was chosen among ADHD patients. ADHD diagnosis to patients; psychiatric examination in interviews with the patient and family and the Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children-Present and Lifetime Form (K-SAD-PL) DSM-5 semi-structured interview, Moxo attention test, conners teacher and parent assessment scales, The sociodemographic data form created by the researchers was evaluated and placed. In addition, the intelligence levels of the patients were evaluated by performing the WISC-R test on a different day. After ADHD diagnosis; The autism spectrum screening scale for children between the ages of 6 and 18 completed by their parents was evaluated. Reaction times of all participants were measured and electrodermal activity vii (EDA) measurements were made. During physiological measurements, children were shown 13 pictures containing 6 main emotions (sad, confused, angry, happy, scared, disgusted) selected from the e Non-Verbal Tips Perception Skills (NVTPS) Test, and emotional stimulus was provided. In our study, it was observed that children diagnosed with ADHD had more autistic symptom characteristics, their reaction times were longer, their ability to recognize emotions and their electrodermal response to emotional stimuli were not much different from the control group. In addition, it was found that children who received ADHD treatment had a significant decrease in scale scores compared to before treatment, but there was still a significant difference in healthy children when compared with healthy children.