Tasavvuf tarihi araştırmalarına kaynaklık açısından Tomâr-ı Turuk-ı ‘Aliyye

Abstract

Sâdık Vicdânî hem Osmanlı Devleti’nin son dönemlerine hem de Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarına şahitlik etmiş önemli bir yazar ve mutasavvıftır. Mektupçuluk, tahrirat müdürlüğü, başkâtiplik yaparak resmi makamlarda görev almıştır. 22 Ekim 1939’da İstanbul’da vefat etmiş, Merkezefendi Kabristanı’na defnedilmiştir. Vicdânî, ıstılahları içeren Kamus-ı Turuk-ı Aliyye ve silsileleri ihtiva eden Tomâr-ı Turuk-ı ‘Aliyye adını verdiği iki kısımdan oluşan bir külliyat planlamış ancak bilinmeyen bazı sebeplerden dolayı dört kitaptan oluşan (Melâmiyye, Kâdiriyye, Halvetiyye, Sûfî ve Tasavvuf) Tomâr-ı Turuk-ı ‘Aliyye isimli eserini yayımlamıştır. Bu çalışmada Tomâr-ı Turuk-ı ‘Aliyye diğer kaynaklarla mukayese edilmiş, Vicdânî’nin bahsettiği tasavvûfî kavramların ve tarikat silsilelerinin sıhhati değerlendirilmiştir.

Sadık Vicdani was a remarkable author and Sufi who witnessed both the first years of the Republic of Turkey and the last periods of the Ottoman Empire. He was assigned as a supervisor in the communication room, editor and office of a head clerk in official authorities. He died in İstanbul on October 22, 1939, and was entombed to Merkezefendi Cemetery. Vicdani planned complete works that constituted of two parts called as Kamus-ı Turuk-ı Aliyye including technical terms and Tomar-ı Turuk-ı 'Aliyye including sequences; however, he only published Tomar-ı Turuk-ı ‘Aliyye (consisted of four books; Malamatiyya, Qadiriyya, Khalwatiyya, Sûfî and Tasawwuf). Tomâr-ı Turuk-ı ‘Aliyye was compared with other sources in this study. Moreover, the reliability of sequences of sects and the Sufistic terms of Vicdânî were evaluated in this paper.