Türkiye’de illere göre arıcılık etkinliğinin veri zarflama analizi ile belirlenmesi

Abstract

Ekolojik dengeye sağladığı katkının yanı sıra kırsal alanda alternatif gelir kaynağı olması arıcılığın önemini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki illerin arıcılık faaliyetindeki etkinliklerinin belirlenmesidir. Çalışmanın ana materyalini 81 ildeki bal ve bal mumu üretimi, arıcılık faaliyeti yapan işletme sayısı ve kovan sayısı verileri oluşturmaktadır. İllerin arıcılık faaliyetindeki etkinliklerini belirlemek amacıyla veri zarflama analizinden yararlanılmıştır. Analizde girdi değişkenleri olarak arıcılık faaliyeti yapan işletme sayısı ve kovan sayısı değerlendirilmiştir. Çıktı değişkenleri ise ilk modelde bal üretimi iken, ikinci modelde bal ve bal mumu üretimi olarak belirlenmiştir. Ordu ili her iki modelde de tam etkinliğe sahip olan iller arasında yer almaktadır. Toplam etkinlik değerleri birinci ve ikinci modelde sırasıyla 0,19 ve 0,30 olarak hesaplanmış olup, bu değerler Türkiye’de arıcılıktaki etkinliğin düşük olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte işletme ölçeği büyük ve bal verimi yüksek illerde etkinlik değerinin yüksek olduğu saptanmıştır. Bu nedenle, arıcılıkta üreticilerin kovan sayılarını artırmalarına yönelik teşvik edici politikaların yürütülmesi önem arz etmektedir.

Besides its contribution to ecological balance, being an alternative source of income in rural areas increases the importance of beekeeping. The aim of this study is the determination of the efficiency of beekeeping by provinces in Turkey. The research data consists of honey production, beeswax production, the number of beekeeping businesses, and the number of hives in 81 provinces. Data envelopment analysis was used to determine the efficiency of beekeeping by provinces. The number of beekeeping businesses and the number of hives were defined as the input variables for analysis. Honey production was defined as the output variable in the first model, and honey production and wax production were defined as the output variables in the second model. Ordu is among the provinces that have full efficiency in both models. Total efficiency values were calculated as 0.19 and 0.30 in the first and second models, respectively. These values show that the efficiency in beekeeping in Turkey is low. However, it has been determined that the efficiency value is high in provinces with large-scale beekeeping businesses and high honey yield. Therefore, it is important to implement incentive policies for beekeepers to increase the number of hives.