Marifete erme yöntemi olarak sohbet: Sülemî’nin Edebü mücâleseti’l-meşâyiḫ ve ḥıfẓi ḥurumâtihim risâlesinin tercüme ve değerlendirilmesi

Abstract

Ebû Abdurrahmân es-Sülemî (d. 325/937-v. 412/1021), eserleriyle tasavvuf ilminin tedvininde seçkin bir yere sahip olup günümüze ulaşmayanlar da dâhil yüzü aşkın eser kaleme almıştır. Bu eserlerin bir bölümü küçük çaplı risâleler olarak karşımıza çıkarken bir kısmı da birkaç ciltlik muhtevaya sahiptir. Sülemî, sûfî tabakât ve tefsir çalışmalarının yanında farklı konular üzerine de tematik eserler yazmıştır. Tematik eserleri arasında tasavvuf ve sûfîlik hakkında kaleme aldığı müritlere yol gösterici müstakil kitaplar; fütüvvet, galatât, tezellül, âdâb ve sohbet gibi birçok konudaki risâleleri sayılabilmektedir. Tasavvuf ilminin bir yolculuk olduğu ve bu yolculukta sohbetsiz menzile ulaşılamayacağından olsa gerek Sülemî, sohbet ve sohbetin âdâbı üzerine birçok müstakil çalışmada bulunmuştur. Bu makalede, Sülemî’nin tasavvufun kilit kavramları arasında yer alan sohbet hakkındaki görüşlerine değinilip sohbetin âdâbı üzerine kaleme aldığı Edebu Mücâleseti'l-meşâyih ve Hıfzi Hurumâtihim risâlesinin tercümesi yapılacaktır. Akabinde adı geçen risâlenin değerlendirmesinde bulunulacaktır. Böylece tasavvufun erken döneminde sohbet kavramının anlam aralığı, Sülemî özelinde değerlendirilecektir.