Sigara bırakma yorgunluk ölçeği ile nikotin bağımlılığının değerlendirilmesi

Abstract

Sigara tüm dünyada önlenebilir morbidite ve mortalitenin en önemli sebeplerinden biridir. Sigara bırakma sürecindeki hastalara yardımcı olmak amacıyla birçok yöntem geliştirilmiştir. Çalışmamızda, Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Sigara Bırakma Polikliniği’ne başvuran hastaların Sigara Bırakma Yorgunluk Ölçeği ile sigara bırakma durumları ve bunları etkileyen faktörleri araştırmayı amaçladık. Çalışma tek merkezli, kesitsel ve yüz yüze anket yöntemi ile yürütülmüş olup, Eylül 2020- Şubat 2021 tarihleri arasında Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Sigara Bırakma Polikliniği’ne sigara bırakma amacıyla başvuran 18 yaş ve üzeri gönüllüler dahil edilmiştir. Araştırmada sosyodemografik bilgi formu, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi, Sigara Bırakma Yorgunluk Ölçeği (SBYÖ) ve Hastane Anskiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD) Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma grubunun yaşları 20 ile 75 arasında değişmekte olup, 119’u (%33,2) kadın, 239’u (%66,8) erkek olmak üzere toplam 358 kişiden oluşmaktadır. Çalışmaya katılanlardan 150 kişi (%44,9) üçüncü ayda sigarayı bırakmış, 131 kişi (%39,5) altıncı ayda sigarayı bırakmıştır. Katılımcıların sigara bırakma durumları ile daha önce sigara bırakma denemesi, aylık sigaraya harcadığı ortalama gider, sigarayı ilk kez deneme yaşı arasında ilişki bulunmuştur. HAD anksiyete ve depresyon skorları ile bırakma durumu arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. SBYÖ duygusallık alt boyutu ile HAD depresyon ve anksiyete skoru arasında korelasyon saptanmıştır. Bırakma yorgunluğu, stres ve bırakma durumu arasındaki ilişkiyi anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Sigara bırakma tedavisinde hastayı bütüncül değerlendirmek, kişiye özel motivasyonel görüşme ve tedavi yöntemi seçmek bırakma başarısını arttırmak için çok önemlidir.

Smoking is one of the most important causes of preventable morbidity and mortality worldwide. A wide range methods have been developed to assist patients in the smoking cessation process. In our study, we aimed to investigate the smoking cessation status of the patients who applied to Bursa Uludağ University Faculty of Medicine, Family Practice Outpatient Clinic for Smoking Cessation, and the factors affecting them using the Smoking Cessation Fatigue Scale. The study was conducted with a concentric, cross-sectional and face-toface survey method, and volunteers aged 18 and over who applied to Bursa Uludağ University Faculty of Medicine Family Medicine Smoking Cessation Polyclinic between September 2020 and February 2021 were included. Sociodemographic information form, Fagerström Nicotine Dependence Test, Smoking Cessation Fatigue Scale and HAD Scale were used in the study. The age of the study group varies between 20 and 75 and consists of a total of 358 people, 119 of them (33.2%) are women and 239 of them (66.8%) are men. 150 people (44.9%) who participated in the study quitted smoking in the third month, and 131 people (39.5%) quitted smoking in the sixth month. A relationship was found between the smoking cessation status of the participants, their previous attempts to quit smoking, the average monthly expenditure on cigarettes, and the age at which they first tried smoking. A significant correlation was found between HAD anxiety and depression scores and quitting status. A correlation was determined between the emotionality sub-dimension of the SCFS (Smoking Cessation Fatigue Scale) and HAD depression and anxiety scores. vii Further studies are required to comprehend the relationship between smoking cessation fatigue, stress, and quitting status. In the treatment of smoking cessation, it is very important to evaluate the patient in a holistic manner, to choose a personalized motivational interview and treatment method to increase the success of quitting.