İlköğretim çocuklarında uyku bozukluğu sıklığı ve obezite ile ilişkisi

Abstract

Giriş: Obezite sadece erişkinlerde değil çocuklarda da tüm dünyada giderek yaygınlaşan bir sağlık sorunudur. Türkiye’de obezite oranları bölgelere göre %4,5 ile %15,9 arasında değişmektedir. Düzenli ve yeterli uyku, sağlıklı yaşamın devam ettirilmesinin yanı sıra fiziksel, bilişsel ve duygusal gelişim için de önemlidir. Çalışmanın amacı ilköğretim çağındaki çocuklarda uyku sorunları düzeyinin, nedenlerinin ve obezite ile ilişkisinin belirlenmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışma tanımlayıcı niteliktedir. Katılımcıların sosyodemografik bilgilerini içeren sorular ile çocukların uyku bozukluğunu değerlendirmek için Bruni tarafından geliştirilen ve Akçay tarafından Türkçe geçerlilik güvenilirliği yapılan çocuklarda uyku bozukluğu ölçeği ilköğretim çağındaki çocukların ebeveynleri tarafından cevaplanmıştır. Veriler SPSS programında değerlendirilmiş, p<0.05 anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya 6 ile 14 yaş arasındaki 519 öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin %12,5’i (65 kişi) ise obez olarak tespit edilmiştir. Uyku bozukluğu olan öğrenci oranı %59,0 (306 kişi) olarak bulunmuştur. Ekonomik durumu kötü olan, anne babasıyla aynı yatağı paylaşan, kronik bir rahatsızlığı bulunan, cep telefonu olan ve babasının eğitim düzeyi düşük olan çocuklarda uyku bozukluğu oranı daha yüksek görülürken obezite durumu ile uyku bozukluğu arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Sonuç: Uyku bozukluğu olan çocuk oranı bir hayli yüksektir. Çocuk gelişimi ve çocuğun kognitif fonksiyonları göz önüne alındığından uyku bozukluğunun ve yol açan faktörlerin giderilmesi önem arz etmektedir. Çalışmamızda uyku bozukluğu ile obezite arasında ilişki gösterilemese de, ulusal düzeyde yapılacak daha büyük ölçekli çalışmalarla obezite ve uyku bozukluğu arasındaki ilişki daha net bir şekilde ortaya konularak konuya politika yapıcıların dikkati çekilmelidir.

Introduction: Obesity is an increasingly common health problem not only in adults but also in children all over the world. Obesity rates in Turkey vary between 4.5% and 15.9% according to regions. Regular and adequate sleep is important for maintaining a healthy life as well as for physical, cognitive and emotional development. The aim of the study is to determine the level of sleep problems in primary school children, their causes and their relationship with obesity. Materials and Methods: The study is descriptive. The sleep disorder scale in children, which was developed by Bruni to evaluate the sleep disorder of the children and whose Turkish validity was verified by Akçay, was answered by the parents of children of primary school age with questions containing the socio-demographic information of the participants. The data were evaluated in the SPSS program, p <0.05 was considered significant. Results: 519 students between the ages of 6 and 14 participated in the study. 12.5% of the students (65 people) were found to be obese. The rate of students with sleep disorders was found to be 59.0% (306 people). While the rate of sleep disorders was higher in children with poor economic status, sharing the same bed with their parents, having chronic illness, having mobile phone, and low education level of their father, no significant relationship was found between obesity and sleep disorders. Conclusion: The rate of children with sleep disorders is quite high. Since child development and cognitive functions of the child are taken into consideration, it is important to eliminate sleep disorder and the factors that cause it. Although our study could not show a relationship between sleep disorder and obesity, policy makers’ attention should be drawn to the issue by revealing the relationship between obesity and sleep disorder more clearly with larger-scale studies to be conducted at the national level.