Lomber disk hernisi nedeniyle opere olan olgularda Manyetik Rezonans (MR) görüntüleme ile saptanan vertebra endplate değişikliklerinin önemi

Abstract

Amaç: Lomber disk hernisi nedeniyle cerrahi tedavi uygulanan olguların, preoperatif MR incelemelerinde yaygın olarak saptanan ve dejeneratif disk değişikliğinin bir bulgusu olan end-plate değişikliklerinin, opetrasyon sonrası uzun dönemde tekrarlayan bel ağrısı yakınması ve rekürren disk hernisi gelişimi ile ilişkisinin araştırılması. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Ocak 1994 ve Haziran 2003 tarihleri arasında, lomber disk hernisi nedeniyle opere olan 748 olgu dahil edildi. Olguların preoperatif lumbosakral MR incelemelerinde saptanan end-plate değişikliklerinin düzeyi, tipi ve şiddeti ile operasyon sonrası uzun dönemdeki klinik iyileşme durumları arasındaki ilişki değerlendirildi. Ayrıca operasyon sonrası rekürren disk hernisi nedeniyle tekrar opere olan 38 olgunun preoperatif lumbosakral MR incelemelerinde saptanan end-plate değişikliklerinin düzeyi, tipi ve şiddeti ile rekürren disk hernisi gelişimi arasındaki ilişki incelendi. Bulgular: Cerrahi tedavi sonrası ortalama 12,6 aylık izlem süresinde tekrarlayan bel ağrısı yakınması olan olguların % 8,5'inde Tip 1 , % 57,7'sinde Tip 2, % 1,1'inde Tip 3 end-plate değişikliği saptandı ve istatistiksel olarak Tip 2 end-plate değişikliğinin operasyon sonrası uzun dönemde tekrarlayan bel ağrısı yakınması ile ilişkili olduğu görüldü (p=0,000). Rekürren disk hernisi nedeniyle tekrar opere olan 38 olgunun % 0,5'inde Tip 1, % 3,5'inde Tip 2 end-plate değişikliği olduğu görüldü, Tip 3 end-plate değişikliği saptanmadı. End-plate değişiklikleri ile rekürren disk gelişimi arasında, istatistiksel açıdan anlamlı ilişki bulunmadı (p˃0,05). Tartışma ve Sonuç: MR incelemede saptanan Tip 2end-plate değişiklikleri, lomber disk hernisi nedeniyle opere olan olgularda, uzun dönemde görülebilecek tekrarlayan bel ağrısı yakınmasının bir göstergesi olabilir. Ancak MR'da saptanan end-plate değişiklikleri, rekürren disk hernisi gelişimi ile ilişkili görülmemektedir.

Purpose: To investigate the relationship between postoperative long term complaint of lumbar back pain and recurrent disc herniation development with end-plate changes which is a common finding of degenerative disc changes observed in preoperative MR imaging. Materials and Methods: 748 cases operated for lumbar disc herniation between January 1994 and July 2003 are included in the study. The relationship of the level, type and intensity of the end-plate changes observed in preoperative lumbosacral MR imaging and the postoperative long term clinical improvement are evaluated. In addition, the level, type and intensity of the end-plate changes observed in lumbosacral MR images of the 38 cases who are reoperated for recurrent disc herniation and their relation with recurrent disc herniation development is investigated. Results: Of the cases having recurrent lumbar back pain in the post operative follow up, which was approximately 12.6 months, 8.5% exhibited Type 1, 57.7% exhibited Type 2, 1.1% exhibited Type 3 end-plate changes and Type 2 end-plate changes seem to be statistically related to recurrent lumbar pain complaint (p=0.000). Of the 38 cases reoperated for recurrent lumbar disc herniation, 0.5% showed Type 1, 3.3% showed Type 2 end-plate changes. Type end-plate changes were not observed. No statistically significant relation was found between end-plate changes and recurrent disc herniation development (p˃0.05). Conclusion: Type 2 end-plate changes described in MR imaging can be an indicator of long term lumbar back pain in cases operated for lumbar disc herniation. But the end-plate changes observed in MR seems not to be related to recurrent disc herniation development.