Bursa ilinde görev yapan aile hekimlerinin hipertansiyon yönetimine genel yaklaşımları

Abstract

Günümüzde kronik hastalıklar bütün dünyada yaygınlaşmaktadır. Kronik hastalıklar içinde hipertansiyon tedavi edilebilir ve komplikasyonları engellenebilir olması ile önemli bir yer tutmaktadır. Sağlık hizmeti ihtiyaçlarının hızla artması, hipertansiyon gibi kronik hastalıkların tarama ve takiplerini zor duruma sokmaktadır. Hastalar yeterli bakımı alamadıkları için hem sağlıkları bozulmakta hem de geç tanı ve kontrolsüz bakım, komplikasyonların görülmesine yol açmaktadır. Erken tanı ve düzenli takipler için en uygun hizmet birinci basamakta sağlanmaktadır. Birinci basamak şartlarının bu konuda yeterli hizmeti verebilecek şekilde düzenlenmesi ve donatılması gerekmektedir. Bu tez çalışmasında Bursa’da görev yapan aile hekimlerinin hipertansiyon yönetimine yaklaşımları incelenerek, aile sağlığı merkezi şartları, aile hekimlerinin genel yaklaşımları ve hipertansiyon yönetiminde karşılaşılan güçlükler arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma literatür taranarak oluşturulan anket yöntemiyle katılımcıların onayı alınarak uygulanmıştır. Anket başlıca 3 bölümden ve 27 sorudan oluşmaktadır. Üç bölümde sırasıyla sosyodemografik özellikler, aile sağlığı merkezinin hasta profiline yönelik sorular, aile hekimlerinin hipertansiyon yönetimine genel yaklaşımlarına ilişkin sorular yer almıştır. Çalışmamıza 236 aile hekimi (evrenin %27’si) katıldı. Katılanların %55,1’i (n=130) erkek, %44,9’u (n=106) kadındı. Çalışmaya katılanların %71,6’sı (n=169) pratisyen aile hekimi, %15,3’ü (n=36) aile hekimliği uzmanı, %13,1’i (n=31) de sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık öğrencisiydi. Çalışmaya katılan hekimlerin hastalarına ayırdıkları ortalama muayene süresi 6,8 dakikaydı. Aile hekimlerinin %56,4’ü (n=133) hipertansiyon yönetiminde kılavuz kullanıyordu. Hipertansiyon yönetiminde yeterlilikleri sorulduğunda hekimlerin %75’i (n=177) hipertansiyon yönetiminde büyük ölçüde kendilerini yeterli bulduklarını ifade etmekteydi. Hekimlerin vaka sorusuna verdiği cevaplara göre tanı koymada kılavuzlara uyum %53, tedavi düzenlemede kılavuzlara uyum %78’di. Çalışmaya VII katılan hekimlerin %76,7’si hipertansiyon hastalarında geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemleri ile karşılaştığını bildirdi. Sonuç olarak hekimler açısından hipertansiyon yönetiminde öne çıkan sorunlar öncelikle, hastaların tedavi uyumunun kötü olması ve hastalara yeterli süre ayrılamaması idi. Hipertansiyon gibi önemli kronik hastalıklara tedavi uyumunun sağlanması için hastalara hastalıkları ve tedavilerine yönelik daha ayrıntılı bilgi verilmesi gerekmektedir. Gelir kaybı olmaksızın kayıtlı hasta nüfusunun azaltılması hekimlerin hastalarına yeterli muayene süresi ayırabilmelerine imkan sağlayacak; bu doğrultuda aile hekimlerinin ortam şartlarına yapılacak bu müdahalenin olumlu etkileri bütün sağlık sisteminde görülecektir.

Today, chronic diseases are spreading all over the world. Hypertension has an important place among chronic diseases as it can be treated and its complications can be prevented. The rapid increase in health care needs makes screening and follow-up of chronic diseases such as hypertension difficult. As the patients do not receive adequate care, their health deteriorates, and late diagnosis and uncontrolled care lead to complications. The most appropriate service for early diagnosis and regular follow-ups is provided in primary care. It is necessary to arrange and equip the first step conditions in such a way as to provide adequate service in this regard. In this thesis, it was aimed to examine the approaches of family physicians working in Bursa about the management of hypertension, and to investigate the relationship between family health center conditions, general approaches of family physicians and difficulties encountered in hypertension management. The study was applied by obtaining the consent of the participants with the questionnaire method created by scanning the literature. The survey consists of 3 main parts and 27 questions. In 3 chapters, there are sociodemographic characteristics, questions about the patient profile of the family health center, and questions about the general approaches of family physicians to hypertension management, respectively. 236 family physicians (27% of the population) participated in our study. 55.1% (n=130) of the participants were men and 44.9% (n=106) were women. Of the participants, 71.6% (n=169) were general practitioners, 15.3% (n=36) were family medicine specialists, and 13.1% (n=31) were contracted family medicine residency students. The average examination time allocated to their patients by the physicians participating in the study was 6.8 minutes. 56.4% (n=133) of family physicians used guidelines in the management of hypertension. When asked about their proficiency in hypertension management, 75% (n=177) of the physicians stated that they found themselves mostly competent in hypertension management. According to the answers given by the physicians to the case IX question, compliance with the guidelines was 53% in diagnosis and 78% in arranging treatment. 76.7% of the physicians participating in the study reported that they encountered traditional and complementary medicine methods in hypertension patients. As a result, the prominent problems in the management of hypertension fort he physicians were the poor compliance of the patients with the treatment and the inability to allocate sufficient time to the patients. In order to ensure compliance with the treatment of important chronic diseases such as hypertension, patients should be given more detailed information about their diseases and treatments. Reducing the registered patient population without loss of income will allow physicians to allocate sufficient examination time for their patients; ın this direction, the positive effects of this intervention to the environmental conditions of family physicians will be seen in the whole health system.