Fausto Zonaro’nun tablolarında Margarethe Fehim tasvirleri

Abstract

Yirmi yıla yakın Sultan II. Abdülhamid’in saray ressamlığı görevini yürüten İtalyan oryantalist ressam Fausto Zonaro’nun (1854-1929) başta Saz Çalan Kadın olmak üzere çeşitli tablolarına esin olan Margarethe Morgan hakkında bugüne kadar yazılanlar, sınırlı olduğu kadar birbirini yineleyen tarzdadır. II. Abdülhamid döneminin tanınan hafiyelerinden Fehim Paşa ile ilişkisi ile ön planda olan Margarethe, resim sanatının yanı sıra edebi eserlere ve müziğe de esin kaynağı olmuştur. Ayrıca dönemin yabancı basın haber ve yazılarında yer almış; ama şimdiye kadar Türkçe kaynaklarda bunlara değinilmemiştir. Burada bunlardan yararlanılarak bazı tarihlendirmeler ve bilgiler netleştirilmiş; bazı çelişkiler ortaya konmuştur. Bunun için birçok yazılı ve görsel materyal karşılaştırılmıştır. Sonuçta Fausto Zonaro’nun tablosunun tarihi değişmiş, ilk kez yayımlanan bir fotoğrafla tabloların koleksiyonerleri hakkında yorumlar oluşturulmuş; Zonaro’nun, bir tablosunda da Fransız bir ressamını kopyaladığı anlaşılmış, böylece farklı Margarethe’lar ya da aynı resimlerin farklı versiyonları olabileceğine dair varsayımlar ortaya sunulmuştur. Bu bağlamda, yeni bakış açılarıyla farklı araştırmalara zemin hazırlanmaya çalışılmıştır.