Anayasal hakların çatışması

Abstract

Bu çalışmanın konusunu, “anayasal hakların çatışması” oluşturmaktadır. Üç bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümünde anayasal hakların çatışma teorisi, ikinci bölümünde anayasal hak çatışmalarının çözüm teorisi ve son bölümünde çatışma çözüm yöntemi olarak dengeleme ile Türk Anayasa Mahkemesinin çatışmaya yönelik tutumu ele alınmıştır. Birinci bölümde, anayasal hakların çatışmasına dair kavramsal çerçeve çizilmiş ve konunun, önemini göstermek amacıyla, diğer anayasa hukuku sorunlarından farkları ile bu sorunlarla ilişkisi incelenmiştir. Çalışmada, anayasal hakların yapısı özellikle deontik mantık açısından değerlendirilmiştir. Ardından hak çatışmaları ile norm çatışmaları arasındaki ilişki analiz edilmiş ve anayasal hak çatışmaları kategorize edilmiştir. Bununla bağlantılı olarak, çözüme yönelik genel çıkarımlar yapılmış ve çatışma tipolojisi çizilerek bölüm sonlandırılmıştır. Çatışmanın çözümü, çatışan iki hak arasında mevcut olan sınırı gösterebilmek veya yeni bir sınır çekmek anlamına geldiği için ikinci bölümde, anayasal hakların sınırlandırılması ve içkin sınır teorilerine geniş bir yer verilmiştir. Bu bölümde hak-kapsam teorileri incelenmiş ve anayasal hakların çatışmasından doğan sınırlılık tezi ileri sürülmüştür. Bu teze dair sorunlar her yönüyle ele alınmış, hakka içkin sınır oluşturduğu için hakkın dışında kalan spesifik durumlardan ise ayrıca bahsedilmiştir. Özellikle Alman anayasa hukuku literatürünü temel alarak yürütülen bu çalışmada, ideal çözüm yöntemi olan pratik uyuşum, çatışmadan doğan sınırlılık tezi bağlamında ele alınmıştır. Çalışmanın son bölümünde, çatışma çözüm yöntemi olan dengeleme yöntemi olumlu ve olumsuz yönleriyle değerlendirilmiştir. Bölümün son ana başlığında Türk Anayasa hukukunda hakların sınırlandırılması ve çatışmadan kaynaklanan sınırlılık hali, Anayasa Mahkemesinin özellikle bireysel başvuru kararlarındaki tutumu göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Çalışmamız, ulaşılan sonuçların açıklandığı sonuç bölümüyle bitmiştir.

This study, the subject of which is the “conflict of constitutional rights”, consists of three chapters. The theory of conflict of constitutional rights is discussed in the first chapter and the theory of resolution of conflicts of constitutional rights in the second chapter. In the last chapter, balancing as a conflict resolution method and the attitude of the Turkish Constitutional Court towards conflict are discussed. In the first chapter, the conceptual framework of the conflict of constitutionbetween conflicts of rights and conflicts of norms is analyzed, and constitutional rights conflicts are categorized. In connection with this, general conclusions for the solution are made, and the chapter is concluded by drawing the conflict typology. Since the resolution of the conflict means to show the existing limits between the two conflicting rights or to draw a new limit, the limitation of constitutional rights and the immanent theories of rights are given wide coverage in the second chapter. In this section, rights-scope theories are examined, and the limitation thesis arising from the conflict of constitutional rights is put forward. The problems related to this thesis are handled in every aspect, and the specific situations that are excluded from the right as it creates an inherent limit to the right are also mentioned. In this study, which is carried out especially on the basis of the German constitutional law literature, Praktische Konkordanz, the ideal solution method, is discussed in the context of the limitation arising from the conflict. In the last chapter of the study, the balancing method, which is a conflict resolution method, is analyzed with its positive and negative aspects. In the last main heading of the section, the limitation of rights in Turkish Constitutional law and the limitation caused by conflict is evaluated by considering the attitude of the Constitutional Court, especially in individual application decisions. Our study ends with the conclusion chapter, where the results are explained.