Monogenik diyabet tip 2 (mody tip 2-GCK) tanısı ile izlenen pediyatrik olguların retrospektif incelenmesi

Abstract

Gençlikte ortaya çıkan erişkin tip diyabet (MODY), tek gende meydana gelen otozomal dominant mutasyonlar nedeniyle pankreas β hücrelerinde fonksiyon bozukluğuna yol açan diyabet formudur. Günümüzde MODY’ye yol açan 14 farklı gen mutasyonu tanımlanmıştır. GCK geninin heterozigot inaktive edici mutasyonları sonucu meydana gelen GCK-MODY dünyada en sık görülen (%30-60) MODY alt tiplerindendir. Çalışmamızda, Türk pediatrik popülasyonunda en yaygın MODY alt tipi olan GCK-MODY’nin klinik, laboratuvar ve genetik özelliklerine yönelik veri sağlamak amaçlanmıştır. Çalışmamızda Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Endokrinoloji Bilim Dalı’nda 2012-2020 yılları arasında GCK-MODY genetik tanısı almış, 18 yaşından küçük olguların klinik, laboratuvar ve genetik sonuçları retrospektif olarak incelenmiştir. Hastaların en sık başvuru şikayetlerinin poliüri-polidipsi (%28,57) ve rastlantısal plazma glukozu yüksekliği (%23,80) olduğu görüldü. Hastaların genetik tanı alana kadar ortalama 3,48 yıl kaybettiği, %47,61’inin GCK-MODY tanısı öncesi T1DM (%80), bozulmuş açlık glukozu (BAG) (%10), bozulmuş glukoz toleransı (BGT) (%10) gibi yanlış tanı aldığı ve T1DM tanısı alanların insülin kullandığı öğrenildi. Ortalama HbA1c değeri %6,3 saptandı ve hiçbirinde otoantikor pozitifliği görülmedi. Hastaların %42,86’sında c.943C>T (p.Leu315Phe) mutasyonu saptandı. Bir hastada (%4,76) saptanan c.1199A>G (p.Asp400Gly) mutasyonunun daha önce tanımlanmamış yeni bir varyant olduğu tespit edildi. Sonuç olarak GCK-MODY genetik tanısından önce yanlış tanı ve tedavi alan hastalar olduğu gibi, GCK-MODY tanılı hastaların 1. ve 2. derece akrabalarının çoğunda glukoz metabolizma bozukluğu saptanmasına rağmen genetik tarama yapılmamış olması ülkemizde DM klinik ve laboratuvar v bulgularının GCK-MODY açısından değerlendirilmesi ve GCK-MODY farkındalığı konusunda yetersizliğe işaret etmektedir. Bu nedenle atipik seyreden DM olgularında tüm bulgular tekrar gözden geçirilmeli, gerekirse GCK-MODY genetik tetkiki düşünülmelidir.

Maturity onset diabetes of the young (MODY) is a form of diabetes that causes dysfunction in pancreatic β cells due to autosomal dominant mutations in a single gene. Today, 14 different gene mutations that cause MODY have been identified. GCK-MODY, which is caused by heterozygous inactivating mutations of the GCK gene, is one of the most common (30-60%) MODY subtypes in the world. In our study, it was aimed to provide data on the clinical, laboratory and genetic characteristics of GCK-MODY, which is the most common MODY subtype in the Turkish pediatric population. In our study, clinical, laboratory and genetic results of cases younger than 18 years of age who were diagnosed with GCK-MODY genetics in Bursa Uludağ University Faculty of Medicine, Department of Pediatric Health and Diseases, Pediatric Endocrinology between 2012 and 2020 were retrospectively analyzed. The most common complaints of the patients were polyuria-polydipsia (28.57%) and incidental plasma glucose elevation (23.80%). Patients lost an average of 3.48 years until the genetic diagnosis, 47.61% of them were misdiagnosed as T1DM (80%), impaired fasting glucose (IFG) (10%), impaired glucose tolerance (IGT) (10%) before the diagnosis of GCK-MODY, and those who were wrongly diagnosed with T1DM were known to have used insulin. The mean HbA1c value was 6.3% and autoantibody positivity was not observed in any of the patients. The c.943C>T (p.Leu315Phe) mutation was detected in 42.85% of the patients. The c.1199A>G (p.Asp400Gly) mutation detected in one patient (4.76%) was found to be a new variant that had not been identified before. vii As a result, having patients who were misdiagnosed and received wrong treatment before the genetic diagnosis of GCK-MODY, as well as not performing genetic screening although glucose metabolism disorder was detected in most of the 1st and 2nd degree relatives of the patients with GCK-MODY diagnosis, points to the inadequecy of evaluating DM clinical and laboratory findings from a GCK-MODY perspective and the lack of awareness of GCK-MODY in our country. For this reason, all findings should be reviewed in DM cases with atypical course, and GCK-MODY genetic testing should be considered if necessary.