Periferik sinir kesisinde sistemik uygulanan sitidin, kolin ve sitikolinin, aksonal rejenerasyon ve epinöral skar dokusu üzerine etkilerinin erken primer sütür modelinde araştırılması

Abstract

Periferik sinir yaralanması nadiren fonksiyonların tam kazanımı ile sonuçlanmakta ve bir çok değişik nedenler de rejenerasyonu engellemektedir. Çalışmamızda, siyatik sinirde kesiden sonra primer anastomoz uygulanarak sistemik CDP-kolin (sitikolin), sitidin, kolin ve sitidin+kolin uygulanmasının perinöral skar dokusu, aksonal rejenerasyon ve fonksiyonel geri kazanım üzerine etkileri araştırıldı. Çalışmada ağırlıkları 200-270 (±23) mg arasında değişen 70 adet Spraque-Dawley tipi dişi yetişkin sıçan kullanıldı. Tüm sıçanlarda sağ siyatik sinire mikromakas ile kesi yapılarak 8/0 prolen ile hemen primer anastomoz yapıldı. Takiben sıçanlar kontrol (KG) (n=10), CDP-Kolin (CDP-KoG) (n=15), sitidin (SiG) (n=15), kolin (KoG) (n=15), sitidin+kolin (Si-KoG) (n=15) olacak şekilde 5 gruba ayrıldı. Sıçanlara intraperitoneal olarak sırasıyla 2 cc serum fizyolojik (SF), 2 cc SF içinde sulandırılmış 600 μmol/kg CDP-kolin, 600 μmol/kg sitidin, 600 μmol/kg kolin, 600 μmol/kg sitidin+kolin uygulandı. 12.haftada tüm sıçanlar yüksek doz Tiopental sodyum uygulamasıyla sakrifiye edildi. Makroskopik değerlendirmede sinir yapışıklığı ve ayrılabilirliği açısından yapılan değerlendirmede CDP-KoG’de KG’ye oranla anlamlı farklılık saptandı (p<0.05). Diğer gruplar arasında anlamlı farklılık yoktu. Siyatik fonksiyon indeksi (SFI) ile takip edilen fonksiyonel geri kazanımın, tüm gruplara kendi içinde analiz yapıldığında 4. haftadan 12. haftaya doğru arttığı saptandı. Fakat gruplar arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p>0.5). 12. hafta sonunda yapılan elektrofizyolojik kayıtlarda sinir aksiyon potansiyelinin amplitüdlerinde CDP-KoG’de KG’ye göre anlamlı derecede yüksek farklılık saptandı (p<0.01). Yapılan histomorfolojik değerlendirmede toplam akson sayıları ve aksonal dansite değerlendirildiğinde KG’ye göre hem KoG’de (p<0.01), hem CDPKoG’de (p<0.01) hem de Si-KoG’de (p<0.05) istatistiksel olarak anlamlı ölçüde artış saptandı. CDP-Kolinin sistemik olarak uygulanması hem skar dokusu oluşumunu engelleyerek hem fonksiyonel geri kazanımı arttırarak hem de rejenerasyonu güçlendirerek periferik sinir kesisini takiben primer onarımda pozitif etki göstermektedir.

Peripheral nerve injuries seldom results in complete recovery of functions and many factors interfere with regeneration. In the present study we investigated the effects of systemic administered CDP-choline (citicoline), cytidine, choline and cytidine plus choline on perineural scar formation, axonal regeneration and functional recovery in early suturing model of rat sciatic nerve section. 70 Spraque-Dawley female rats weighting 200-270 (±23) gr were used in this study. Right sciatic nerve was sectioned with a microscissor. Rats underwent immediate suturing of their nerves with 8/0 prolene just after nerve section. Rats received Control (KG) (n=10), CDP-Choline (CDP-KoG) (n=15), cytidine (SiG) (n=15), choline (KoG) (n=15), cytidine plus choline (Si-KoG) (n=15) received 2 cc Saline ip , 600 μmol/kg CDP-kolin ip , 600 μmol/kg cytidine ip, 600 μmol/kg cholin ip , 600 μmol/kg cytidin+ cholin ip in 2 cc Saline respectively. 12 weeks after surgery all rats were sacrified. A thick connective tissue surrounding the suture site was observed in CDP-Choline treated rats on macroscopical examination. Scar formation index values were found significantly lower only in the CDP-KoG group (p<0.05). There were no significant differences in between the other groups (p>0.05). The functional recovery as assessed by sciatic function index (SFI) was better in all groups from the 4th week to the 12th week but there were no significant differences between the groups (p>0.05). On the electrophysiological recordings there were significantly higher nerve action potential amplitudes in CDP-KoG (p<0.01). Results of the histomorphological evaluation revealed larger axon counts and axonal density scores in KoG (p<0.01), CDP-KoG (p<0.01) and Si-KoG1 (p<0.05) then the control group. Our study suggests sistemically administered CDP-Cholin is effective in preventing scar tissue formation and improves funtional recovery by potentializing axonal regeneration.