Modern mirasın pencere detaylarının korunmasında HBIM: Ankara Atatürk Bulvarı ve Cumhuriyet Caddesi üzerindeki Erken Cumhuriyet Dönemi kamu yapıları

Abstract

Mimari miras, mimari elemanların detay ölçeğinden kentsel ölçeğe varan kapsamlı bir çalışma alanını içermektedir. Çalışma kapsamının genişliği miras yapı ve yapı gruplarına ilişkin verilerin belirli bir sistem ve standart içerisinde incelenmesini zorlaştırmaktadır. Veri yönetiminde yaşanan bu zorluk yanlış kararlar alınarak niteliksiz çözümlerin üretilmesine ve özgün bilgilere dair izlerin kaybolmasına sebep olabilmektedir. Miras yapılarında özgün detayların kaybolması mimari koruma sürecinin yöntem ve kanunlarının gelişen teknolojiye rağmen geleneksel yöntemlerle sınırlı kalmasıyla yakından ilişkilidir. Türkiye’de yakın bir tarihte yaygınlaşan, güncel koruma sürecinde kullanılan lazer tarayıcılardan elde edilen veriler bilgisayar ortamında işlenerek üç boyutlu nokta bulut verisi oluşturulmaktadır. Nokta bulut verilerinin koruma projelendirme sürecinde ortofoto oluşturularak iki boyuta indirgenmesi, proje sürecinin iki boyutlu CAD programlarında yürütülmesi mevcut koruma yaklaşımlarının bulut sistemine entegre olamadığını göstermektedir. Ayrıca sistemde oluşabilen veri boşlukları miras yapılarında mimari elemanların detaylarının eksik algılanmasına yol açmaktadır. Mimari koruma alanında standart ve sistematik bir yaklaşım geliştirilemeyen bir başka konu modern mimarlık yapılarının kültürel miras ögesi olarak değerlendirilmesidir. Kavram tartışmalarının yakın bir tarihte başlamış olması, tescil ve toplumsal kabul sorunlarının bulunması modern miras ögelerinin belgelenme ve müdahale süreçleri için risk oluşturmaktadır. Tez kapsamında Ankara’daki seçilen Erken Cumhuriyet Dönemi ve Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi kamu yapıları üzerinden modern mimari mirasın pencere detayları incelenmiştir. Pencere detaylarının korunmuşluk durumları ve buna etki eden faktörler analiz edilerek Miras Yapı Bilgi Modellemesinin (HBIM- Heritage BIM) modern pencere detaylarının korunmasına yönelik sağlayabileceği faydalar değerlendirilmiştir.

Architectural heritage includes a comprehensive field of study, from the detail scale of architectural elements to the urban scale. The breadth of the scope of the study makes it difficult to analyze the data on heritage structures and building groups within a certain system and standard. This difficulty in data management can lead to wrong decisions, producing unqualified solutions, and losing traces of original information. The loss of original details in heritage buildings is closely related to the fact that the methods and laws of the architectural preservation process remain limited to traditional methods despite the developing technology. The data obtained from laser scanners, which have become widespread in Turkey recently and used in the current protection process, are processed in the computer environment to create three-dimensional point cloud data. The reduction of point cloud data to two dimensions by creating orthophotos during the protection project process, and the execution of the project process in two-dimensional CAD programs show that existing protection approaches cannot be integrated into the cloud system. In addition, data gaps that may occur in the system lead to the incomplete perception of the details of architectural elements in heritage structures. Another issue in which a standard and systematic approach cannot be developed in the field of architectural conservation is the evaluation of modern architectural structures as cultural heritage items. The fact that discussion of the concept has started recently, registration and social acceptance problems pose a risk to the documentation and intervention processes of modern heritage items. Within the scope of the thesis, the window details of the modern architectural heritage were examined over the selected Early Republican Period and First National Architecture Period public buildings in Ankara. By analyzing the preservation status of window details and the factors affecting them, the benefits of Heritage Building Information Modeling (HBIM-Heritage BIM) for the protection of modern window details have been evaluated.