Majör depresif bozukluk tanısı almış hastalarda serum lipid profili, homosistein, fibrinojen ve oksidan-antioksidan sistem belirteçlerinin düzeyleri ve antidepresan tedaviye bağlı değişimleri

Abstract

Epidemiyolojik çalışmalar, sağlıklı ve kalp–damar hastalığı (KDH) olan bireylerde ortaya çıkan kardiyak sorunların insidansı ile majör depresif bozukluk (MDB) arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. MDB hastalarında KDH riskinin, hem MDB hem de KDH gelişimine sebep olabilen, altta yatan ortak fizyolojik etkenlerin sonucunda olabileceği üzerinde durulmaktadır. Serum lipid düzeyleri, oksidatif stres, inflamasyon ve koagülasyon eğiliminde artma her iki hastalığın ortaya çıkmasıyla ilişkili görünen etkenler arasındadır. Bu çalışmada MDB ve KDH patofizyolojilerinde ortak görünen etkenlerden serum lipid profili, homosistein, fibrinojen ve oksidan–antioksidan sistem belirteçlerinin düzeyleri ve bu düzeylerin antidepresan (AD) tedaviden nasıl etkilendiğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, MDB tanısı alan 50 hasta ile 44 sağlıklı gönüllü çalışmaya alınmıştır. İlk değerlendirmeyi takiben AD tedavi başlanarak 6., 12. ve 24. haftalarda kontrol değerlendirmeleri yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre MDB ile lipid profili, homosistein ve fibrinojen düzeyleri ilişkisiz görünmektedir. MDB hastalarının oksidan–antioksidan sistem belirteçlerinde ortaya çıkan farklılıklar, MDB patofizyolojisinde ve KDH ile bağlantısında oksidatif stresin yer aldığını desteklemektedir. Uzun dönem AD tedavinin A vitamini ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) düzeylerinde artma, bazal malondialdehid (B_MDA) ve plazma malondialdehid (pMDA) düzeylerinde azalma, paraoksonaz ve arilesteraz aktivitelerinde artma şeklinde saptanan sonuçları KDH riskini azaltıcı; vücut kitle indeksi (VKİ), kolesterol, fibrinojende artma ve total antioksidan kapasitede azalma şeklindeki sonuçları ise KDH riskini arttırıcı yöndedir. MDB hastalarının AD tedavi ve takip süreçlerinde antioksidan besinlerin tüketilmesi ve kilo alımının önlenmesiyle KDH riski azaltılabilir.

The relationship between major depressive disorder (MDD) and the incidence of cardiac events in healthy and cardiovascular disease (CVD) populations is shown in a number of epidemiological studies. Increased risk of CVD in MDD patients seems to be affected by some common factors which may take role in pathophysiology of both CVD and MDD. Changes in serum lipid levels, oxidative stress, inflammation and coagulation tendency are thought to be responsible in both of these two diseases. In this study we aimed to determine serum lipid profiles, levels of homocysteine, fibrinogen and oxidative–antioxidative system indicators; and effects of antidepressant (AD) treatment on these parameters. 50 MDD patients and 44 healthy subjects were included in the study. AD treatment was started after the first evaluation. Control evaluations took place on the 6 th, 12th and 24th weeks of the follow–up period. According to results of the study, levels of serum lipids, homocysteine and fibrinogen are not related to MDD. Differences detected in the levels of oxidative–antioxidative system indicators of MDD patients in the study, support that oxidative stress takes place in the pathophysiology of MDD and suggest a relationship between MDD and CVD. Increased vitamin A and high density–lipoprotein (HDL) levels, paraoxonase and arylesterase activities; decreased basal and plasma malondialdehyde (MDA) levels after long–term AD treatment, reduce the risk for CVD. On the other hand, increased body mass index, levels of total cholesterol and fibrinogen; decreased total antioxidant capacity increase the CVD risk. In the treatment and follow–up period of MDD patients, antioxidant food intake and prevention of weight gain seem to be beneficial in order to reduce CVD risk.