Türkiye’de eğitim istihdam ilişkisi ve genç işsizliği sorunu

Abstract

Genç işsizliği özelde ise eğitimli genç işsizliği sorunu günümüzün önemli makro ekonomik problemlerinin başında gelmektedir. Küreselleşmeyle birlikte nitelikli işgücü ekonomik gelişmenin en önemli unsuru haline gelirken, eğitim sistemine ise talep edilen nitelikte işgücü yetiştirme sorumluluğu yüklenmiştir. Eğitim ve istihdam arasındaki ilişki 1960’lı yıllarda Beşerî Sermaye Teorisi çerçevesinde şekillenmiştir. Teoriye göre eğitim seviyesindeki artışın işsizliği azaltması, istihdamı kolaylaştırması beklenmektedir. Fakat günümüzde bazı ülkelerde eğitim seviyesindeki artışın işsizliği azaltamadığı görülmektedir. Bu durum eğitim ve istihdam arasındaki ilişkiyi tartışmalı hale getirerek, durumun geçerliliğini ve varsa sorunun tespit edilmesini gerektirmiştir. Çalışmada Türkiye’de 1988-2020 döneminde genç işsizliğini etkilediği düşünülen temel makroekonomik göstergeler ve yükseköğretim ile genç işsizliği arasındaki ilişki ARDL sınır testi aracılığıyla incelenmiştir. Yapılan ekonometrik analizler sonucunda yükseköğretim brüt okullaşma oranı, yükseköğretim harcamalarının GSYH içerisindeki payı ve reel ekonomik büyüme ile genç işsizliğini arasında pozitif ilişki tespit edilmiştir. Genç işsizliği ile genç işgücüne katılım oranı ve dışa açıklık arasında negatif ilişki tespit edilirken, enflasyon ile anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.

Youth unemployment, particularly, the problem of educated youth unemployment is one of the most important macroeconomic problems of today. While qualified workforce has become the most important element of economic development with globalization, the education system has been given the responsibility of raising a demanded workforce. The relationship between education and employment was formed within the framework of the Human Capital Theory in the 1960s. According to the theory, an increase in the level of education is expected to reduce unemployment and facilitate employment. However, it is seen that the increase in the level of education in some countries cannot reduce unemployment rate today. This situation makes the relationship between education and employment controversial, and it is necessary to identify it in case of any problem. In this study including the period of 1988-2020 in Turkey, the main macroeconomic indicators that are thought to affect youth unemployment and the relationship between higher education and youth unemployment were examined through the ARDL bound test. As a result of econometric analyses, a positive relationship was found between higher education gross enrolment rate, the share of higher education expenditures in GDP, and real economic growth and youth unemployment. While a negative relationship was found between youth unemployment and youth labour force participation rate and openness, there was no significant relationship between inflation and youth unemployment.