İslâmiyetin yayılışı sürecinde heyetler

Abstract

İslâmiyeti yaymak amacıyla anavatanı olan Mekke'de başlattığı tebliğ faaliyetleri, istenilen düzeye ulaşamayınca, Hz. Peygamber yeni bir yurt arayışına girmiş ve nihayetinde Medine'ye hicret etmeye karar vermiştir. Medine'de ilk günlerden itibaren İslâm toplumu oluşturmaya yönelik faaliyetlerin akabinde İslâmiyet hızla yayılmış ve bunun neticesinde hicretin 5. yılından başlamak üzere bilhassa hicretin 9. ve 10. yıllarında ehl-i kitaba mensup olanların dışındaki Arap kabileleri, Müslüman olduklarını ve İslâm Devleti'ne bağlılıklarını bildirmek üzere heyetler göndermişlerdir. Heyetlerin nesepleri, yaşadıkları bölgeler ve Hz. Peygamber'in huzuruna çıktıkları tarihler, incelendiğinde, Arap kabilelerinin heyet göndermelerinin arka planında bazı önemli siyasi, dini ve iktisadi durumların olduğu görülmektedir. Nitekim İslâmiyeti hâkim kılmak için gerçekleştirilen davet faaliyetleri, elde edilen siyasi başarılar ve siyasi başarılara paralel olarak İslâm Devleti'nin artan iktisadi gücü, kabilelerin heyetler vasıtasıyla devlete bağlılıklarını ve Müslüman olduklarını bildirmelerinde etkili olmuştur. Bu araştırmada, İslâmiyetin bir din ve devlet olarak yayılış süreci, heyetler bağlamında ele alınmıştır. Bu amaçla heyetlerin nesepleri ve coğrafi dağılımları araştırıldıktan sonra heyetlerin gelişine zemin hazırlayan başta siyasi olmak üzere dini ve iktisadi unsurlar incelenmiştir.

Prophet Muhammad embarked on a quest for a new homeland and discussed to emigrate to Madinah for the reason that the disclosure activities that he started in Mecca to promulgate Islam didn't reach to the desired level. Islam spread like wildfire in Madinah as a result of the activities for creating an Islamic community. After that, Arabian tribes, except the ones belonged to people of the book, sent committees to inform that they become Muslim and loyal to Islam State as of the 5th year of hejira and especially in 9th and 10th years. It is seen when the lineages and regions of the committees and the dates they came into the presence of Prophet Muhammad are analyzed that there are some significant political, religious and financial issues in the background of sending those committees. Thus, the invitations for making Islam dominant, the political achievements and the rising economic power of Islam State in parallel with that political success were valid on the tribes to be Muslim and inform their loyalty as well. In this study, the promulgation process of Islam as a religion and a state are reviewed within the context of the committees. To that end, religious and economic factors, notably the political ones form the basis for coming of the committees are analyzed after being searched of lineages and geographical distribution of the committees.