Yabancı dil olarak Türkçe ve Sırpçanın öğretimine yönelik hazırlanmış ders kitaplarındaki kültürel unsurların karşılaştırmalı incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı yabancılara Türkçe öğretiminde yaygın olarak kullanılan temel düzey Yedi İklim Türkçe ders kitapları ile Sırpçanın yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan Učimo Srpski 1 temel düzey ders kitaplarına ait okuma ve dinleme metinlerindeki kültürel unsurları tespit edip karşılaştırmalı incelemektir. Araştırmada her iki dilde kültür aktarımının nasıl yapıldığı ve kültürel unsurlara ne ölçüde yer verildiği de gösterilmeye çalışılmıştır. Nitel verileri doküman incelemesi yoluyla elde edilen çalışmada öncelikle farklı kaynaklardan yararlanarak inceleme taslağı oluşturulmuş, taslak metne göre Günlük Yaşam, Kişiler Arası İletişim, Değerler ve Eğitim, Edebiyat, Sanat, Müzik ve Spor, Gelenekler ve Folklor, Coğrafya ve Mekân ana kategorileri ile bunlara bağlı alt kategorilere ilişkin sosyokültürel nitelikli unsurlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma sürecinde tespit edilen kültürel unsurlar yer yer metinlerden alıntılarla desteklenmiş ve kimi zaman her iki dilin kültürüne ait unsurların kimi açıklamalarına da yer verilmiştir. Yedi İklim Yabancılar İçin Türkçe temel düzey ders kitapları ile Učimo Srpski 1 ders kitabındaki toplam sosyokültürel unsur sayısının büyük farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Her iki dile ait sosyokültürel unsurların ders kitaplarına yansımasına bakıldığında da Sırpçanın yabancı dil olarak öğretiminde daha az oranda kültür aktarımına yer verildiği görülmüştür.

The aim of this study is to determine and comparatively analyse the prevalence of cultural elements in reading and listening exercises in the two books Yedi İklim Türkçe and Učimo Srpski 1 used in teaching Turkish and Serbian as a foreign language at the basic level. The goal of the comparison is to determine which cultural elements are included and to what extent, as well as to show how the cultural transfer occurs. In the study, where qualitative data were obtained through document analysis, a draft text was comprised by using different sources. This draft was used for an attempt to identify and determine the main categories: Daily Life, Interpersonal Relations, Values and Education, Literature, Art, Music and Sports, Traditions and Folklore, Geography and Places and their associated Sociocultural subcategories. Throughout the study, the identified cultural elements are supported by quotations from the textbooks, and there are cases where the explanations of the elements of the cultures of both languages are included. Ultimately, the study shows the total number of socio-cultural elements in the Yedi İklim Türkçe basic level textbooks and the Učimo Srpski 1 textbook differ greatly. In conclusion, considering the reflection of the socio-cultural elements of both languages in the textbooks, it is evident that the cultural transfer is less common in the teaching of Serbian as a foreign language.