Belediyelerin katı atık yönetiminde performans odaklı hesap verme düzeyine ilişkin bir araştırma

Abstract

Araştırmanın temel amacı belediyelerin katı atık yönetiminde performans odaklı hesap verme düzeyini ölçmektir. Bu amaç doğrultusunda belediyelere özgü bir Katı Atık Yönetim Hiyerarşisi Esaslı Hesap Verme Endeksi oluşturulmuştur. Çalışmada 2020 yılına ilişkin stratejik plan, performans programı ve faaliyet raporunu kamuoyu ile paylaşan 30 büyükşehir belediyesi ve 48 il belediyesi olmak üzere toplam 78 belediyenin yayımlamış olduğu katı atık performans göstergeleri içerik analizi yöntemiyle incelenerek endeks maddeleri doğrultusunda puanlamaya tabi tutulmuştur. Başarı düzeyini belirleyen siyasal faktörler, ekonomik-mali faktörler, sosyo-demografik faktörler ve kurumsal faktörler SPSS programından yararlanılarak korelasyon ve grup farklılık testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre belediyelerin katı atık yönetiminde hesap verme başarı düzeyinin % 31,22 olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca siyasal katılım, milli gelir, belediye harcama büyüklüğü, nüfus, belediye türü, sonuç odaklı performans ölçümü, çevre bilinci eğitimi değişkenleri ile hesap verme düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olduğu; ideoloji, mali durum, üniversite mezun oranı, belediye başkanının eğitim düzeyi değişkenleri ile hesap verme düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir.

The main purpose of the research is to measure the performance-oriented accountability level of municipalities in waste management. For this purpose, the Waste Management Hierarchy Based an Accountability Index was created. In the study, solid waste performance indicators published by a total of 78 municipalities, including 30 metropolitan municipalities and 48 provincial municipalities, which shared the strategic plan, performance program and activity report for 2020 with the public, were analyzed and scored by content analysis method. Political Factors, Economic-Fiscal Factors, Socio-Demographic Factors and Institutional Factors that determine the level of success were analyzed using correlation and group differences tests with SPSS program. According to the results of the analysis, it has been determined that the level of accountability of municipalities in solid waste management is 31.22%. In addition, there is a significant relationship between the variables of political participation, gross domestic product, expenditure size, population, type of municipality, result-oriented performance measurement, environmental awareness education and level of accountability. It was determined that there was no significant relationship between the variables of ideology, fiscal situation, university graduate rate, the education level of the mayor and the level of accountability.