Okul öncesi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ile çocukların sergilediği davranış problemleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ile bu öğretmenlerin sınıfında eğitim alan çocukların sergilediği davranış problemleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modeli ile yürütülmüştür. Araştırmaya Bursa ilinin Osmangazi, Yıldırım ve Nilüfer ilçelerinden basit seçkisiz yöntem ile belirlenen okullardaki 32 okul öncesi öğretmeni ve bu öğretmenlerin sınıfından eğitime devam eden 422 çocuk dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Tükenmişlik Ölçeği” ve “Okul Öncesi Davranış Sorunları Tarama Ölçeği” kullanılmıştır. Bu veri toplama araçlarıyla elde edilen bilgilerin analiz edilmesinde SPSS 18.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırmadaki verilerin analizi sırasında iki değişkenin incelendiği durumlarda Mann Whitney U Testi uygulanırken, ikiden fazla değişkenin incelenmesinde Kruskal Wallis H Testi kullanılmıştır. Kruskal Wallis H Testinde elde edilen bulguların anlamlı çıkması durumunda tüm durumlar ikişerli olarak ayrı ayrı ele alınarak Mann Whitney U Testi ile analiz sağlanmıştır. Toplanan verilere göre yapılan incelemelerde evli öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri daha yüksekken yaş mesleki kıdem arttıkça da gözlenen tükenmişlik durumunun da arttığı bulgusu elde edilmiştir. Sınıf mevcudunun bu durum üzerinde herhangi bir etkisi olmazken tek çocuk sahibi öğretmenlerin diğer öğretmenlere göre daha fazla tükenmişlik düzeyine sahip olduğu gözlenmiştir. Davranış problemleri gözlenme sıklığı ise erkek çocuklarda daha fazla, sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerde dışa dönük sorunların gözlendiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum haricinde araştırma sonucunda elde edilen sonuç ise, okul öncesi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerine göre ile çocukların davranış problemlerinin arasında anlamlı düzeyde farklılaşma olmadığı belirlenmiştir (p>0.05).

The purpose of this research is to determine the relationship between burnout levels of preschool teachers and behavioral problems exhibited by children who are studying in those teachers' classrooms. The research has been carried out with the scanning model which is one of the quantitative research methods. The research is included with 32 preschool teachers and 422 children who continue their education in the classroom of these teachers in the schools where are located in counties of Bursa which are Osmangazi, Yıldırım and Nilüfer were selected simple and random method. In the research, “Burnout Scale” and “Preschool Behavior Problems Scanning Scale” data collection tools have been used. SPSS 18.0 has been used. Analyzing of the information obtained with these data collection tools has been made by SPSS 18.0 package program. Mann Whitney U Test has been used in cases where two variables are examined during analysis of data in the research and Kruskal Wallis H Test has been used where there is more then two variables. All cases have been analyzed separately taking into account with Mann Whitney U Test when the results from Kruskal Wallis H test are obtained are significant. In the examinations made according to the collected data, it was found that while the burnout levels of married teachers were higher, the observed burnout status increased as the age and professional seniority increased. While class size did not have any effect on this situation, it was observed that teachers with only one child had a higher burnout level than other teachers. It was concluded that behavioral problems were more common in boys, and extroverted problems were observed in families with low socioeconomic status. As a result of the research, it was determined that there was no significant differentiation between burnout levels of preschool teachers and children's behavior problems (p>0.05).