Çevreci davranışlarda bulunma ve dindarlık ilişkisi

Abstract

İçinde bulunduğumuz çağın başat problemlerinden birisi şüphesiz çevre sorunlarıdır. Sorunların meydana gelmesindeki en büyük rol insanoğluna aittir. Kişilerin düşünce, tutum ve davranışlarına yön veren etkenlerden birisi de dindir. Dolayısıyla çevre sorunlarının çözümüne yönelik yapılan çalışmalarda insan ve tabiat ilişkilerini belli bir sisteme oturtan dinlerin göz ardı edilmesi düşünülemez. Bu araştırma Müslüman bireylerin çevreci davranışlarda bulunma durumları ile dindarlık yönelimleri arasındaki ilişkiyi çeşitli değişkenler açısından ortaya koymayı amaçlamaktadır. Teorik ve alan araştırması olmak üzere iki bölümden oluşan araştırmanın birinci bölümünde, araştırmanın yöntemi ve kavramsal çerçevesi, çevre, çevre bilinci, çevre sorunları ve sebepleri, din ve dindarlık tanımları, çeşitli dindarlık tipolojileri, çevre ve din ilişkileri dokümantasyon yöntemiyle incelenmiştir. İkinci bölümde ise araştırma bulguları ortaya konulmuştur. Dindarlık yönelimi ile çevreci davranışlarda bulunma arasındaki ilişkiyi tespit etmek üzere farklı demografik özelliklere sahip 378 kişiden oluşan örneklem grubuna “Çevreci Davranışlar Ölçeği” ve “Dini Yönelim Ölçeği” nden oluşan bir anket formu uygulanmıştır. Bulgular, iç güdümlü dindarlık ile “israftan kaçınma” arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu; dış güdümlü dindarlık ile çevreci davranışlar arasında anlamlı bir ilişki olmadığını göstermiştir. Yine bulgulara göre, çevreci davranışlar ile bazı demografik değişkenler arasında olumlu ilişkiler bulunmaktadır.

One of the major problems in this day and age is undoubtedly environmental problems. Human beings play a major role in the emergence of problems. Religion is one of the factors that shapes people's thoughts, attitudes, and behaviors. Therefore, it is unthinkable not to include the religions that place human and nature’s relations in a certain system in the studies conducted for the solution of environmental problems. This study aims to reveal the relationship between the environmental behaviors of Muslim individuals and their religiosity orientations in terms of various variables. The study consists of two parts. In the first part, theoretical and field research, the method and conceptual framework of the research, environment, environmental awareness, environmental problems and causes, definitions of religion and religiosity, various religious typologies, environment and religion relations are examined with documentation method. In the second part, findings are presented. In order to determine the relationship between religious orientation and environmental behaviors, a questionnaire consisting of “Environmental Behaviors Scale” and “Religious Orientation Scale” are applied to a sample of 378 individuals with different demographic characteristics. The findings indicate that intrinsic religiosity has a positive effect on “avoiding wastefulness”; and there is no significant relationship between extrinsic religiosity and environmental behaviours. We also found significant relationship positive relationships between environmental behaviors and some demographic variables.