Vygotsky'nin gelişim psikolojisi

Abstract

Çağdaş çocuk psikologları, Sovyet psikolog Lev S. Vygotsky tarafından formüle edilen görüşleri artan bir şekilde kullanılmaktadırlar. Fakat, onun çalışmalarının sadece bir kısmı İngilizceye çevrilmiştir. Bu durum, Vygotsky 'nin gelişim psikolojisi hakkındaki izlenimimizi yarım bırakır. Bu yazı, şu ana kadar Anglosakson ülkelerde henüz bilinmeyen ek bilgiler sunmayı amaçlamaktadır. Amaç, Vygotsky 'e ait bilgilerimizi tamamlamak ve onun kuramının bölümlerinin günümüzdeki gelişim psikolojisi araştırmaları için hata ilgili olduğunu göstermektedir. Sovyet psikolog Lev Vygotsky'nin (1896-1934) yazıları zengin bir esin kaynağı olmaya devam etmektedir. Onun sonraki gelişimlere ufuklar açan (daha sonraki gelişimin tohumlarını içeren) görüşlerinden bahseden gelişim psikolojisi alanındaki Batılı araştırmacıların sayısı hala artmaktadır. Bilişsel ve dil gelişimi kuranıcıları Vygotsky 'e ait kavramları oldukça çok kullandılar. Örneğin, Lock (1980) nativist ve empirisist dil gelişim kuramlarını eleştirdi. Çünkü, onlar "hücredeki tutuklu" görüşünü paylaşırlar. O, dil öğrenen çocukların büyük oranda başkaları tarafından geliştirilen yetenekler üzerine, sosyal etkileşim sureci yoluyla aktarıldığını ileri süren Vygotsky 'ci görüşü savundu. Sosyal etkileşim, Bruner (1984) için de temel kategoridir. Bruner, gelişimi çocuk için "yalnız macera" olarak gören Piaget 'ci kurama doğru şüphecidir ve Vygotsky 'ci görüşü tercih eder. Onun dil kazanımı ile ilgili tanımlaması, Vygotsky'nin sosyal etkileşim ve en yakın gelişim bölgesini (the zone of proximal development) vurgulamasıyla açıkça uyumludur. Başka araştırmacılar (Pea, 1980; Wertsch, 1978, 1979) yetişkin-çocuk etkileşimleri sırasında ortaya çıkan anlamın görüşülmesi ile ilgili detaylı analizlerle bu görüş açısını desteklemeye çalıştılar. Özellikle Wertsch (1980), ortak problem çözme esnasındaki bazı semiotik (işaret bilim) mekanizmaları ortaya çıkardı. Daha başka araştırmacılar (Kaye & Charney, 1980), yüz ifadelerinin anlamı ile ilgili Vygotsky 'ci fikirleri kullanarak, dil öncesi iletişim modellerini analiz ettiler. Kozulin (1984), Vygotsky'nin kuramının bu bölümünü tanımladı ve Van der Veer (1985), G. H. Mead'in yüz ifadeleri kuramı ile bazı paralellikleri olduğunu açıkladı . En azından bir grup gelişim psikoloğu için, Vygotsky 'nin geride bıraktığı şey (mirası), verimli bir şekilde bilişbilgisi (meta-conition) ve dil gelişimi problemleri üzerine ışık tutacak şekilde kullanılabilir. Vygotsky 'nin kuramıyla ilgilenen araştırmacıların çoğu, Vygotsky (1962, 1978) 'e yada Wertsch 'in (1981) antolojisine başvururlar. Bu kitaplar, şüphesiz Vygotsky 'nin gelişim psikolojisinin tam bir tasvirini vermezler. Vygotsky çok yazan bir yazardı ve çalışmalarının sadece küçük bir bölümü İngilizceye çevrilmiştir. Bundan dolayı, bizim Vygotsky 'nin gelişim ve genel psikolojisi tanımlamamız zorunlu olarak eksiktir. Bu yazı eski ve yeni Sovyet yayınlarında çocuk psikolojisi ile ilgili bilinmeyen bazı materyalleri sunma girişimidir. Amaç iki yönlüdür: 1)Vygotsky 'nin gelişim psikolojisi tanımlamamızı tamamlamak için görüş açımız bilim tarihçisinin görüşü olmalıdır. 2) Onun çalışmasının bir bölümünün hala günümüz araştırmalarıyla ilgili olduğunu göstermek için Vygotsky 'nin kavramlarını günümüz bilgilerini kullanarak ve günümüzün bilimsel çalışma standartlarıyla tartmalıyız.