Finansal istikrar ile finansal regülasyon arasındaki ilişkinin katılım bankacılığı ve geleneksel bankacılık perspektifinden değerlendirilmesi: Türkiye için bir analiz

Abstract

Bilindiği üzere, katılım bankaları faizsizlik prensibini esas almakta ve hem kullandıkları finansal araçlar hem de izledikleri bankacılık yöntemleri açısından geleneksel bankacılık sisteminden ayrılmaktadırlar. Faizsizlik bankacılık sisteminin mevcut olduğu ülkelerin birçoğunda geleneksel bankalar ile birlikte faaliyet sürdürdüğü görülmektedir. Dolayısıyla söz konusu ülkelerdeki mevcut bankacılık sistemi ikili bir yapı göstermekte bu durum ise finansal istikrarın sağlanmasına yönelik olarak yapılan finansal regülasyon politikalarına yönelik tartışmaları beraberinde getirmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın temel hareket noktası, katılım bankaları ile geleneksel bankaların birlikte yer aldığı Türk Bankacılık Sistemi’nde ki işleyişin, finansal istikrar ve finansal regülasyon kavramları bağlamında incelenerek, mevcut yapı içerisinde eksiklikler olup olmadığının saptanması ve elde edilen çıktılar doğrultusunda politika önerilerinde bulunulmasıdır. Araştırmada, Türkiye’de faaliyette bulunan katılım bankaları ve geleneksel bankalara ait verilerden (2010Ç2-2022Ç3) hareket edilerek, çalışmaya dâhil edilen bankaların finansal istikrarı ile finansal regülasyonu arasındaki ilişkinin saptanması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, bankacılık sektörünün finansal istikrarı için Z-Skoru hesaplanacak, finansal regülasyon değişkenleri olarak ise aktif kalitesi, sermaye yeterlilik standart rasyosu, kaldıraç ve yabancı net pozisyon oranı kullanılcaktır. Araştırmada ampirik method olarak temel alınan analiz ARDL’dir. Bu bağlamda teste yönelik tüm öncül testlere araştırmada yer verilmektedir.

It is known that participation banks are based on the principle of interest-free and differ from the traditional banking system in terms of both the financial instruments they use and the banking methods they follow. These banks operate alongside traditional banks in countries where the interest-free banking system exists. Thus, the current banking system in those countries has a dual structure, which brings up discussions on financial regulation policies aiming to ensure financial stability. Accordingly, the main starting point of the study is to examine how the Turkish Banking System, which includes both participation banks and traditional banks, functions in the context of financial stability and financial regulation, to determine whether there are deficiencies in the existing structure, and to provide policy recommendations in line with the obtained results. This study aims to determine the relationship between the financial stability and financial regulation of the banks included in the study based on the data of both participation and traditional banks operating in Turkey (2010Q2-2022Q3). Accordingly, Z-score will be calculated for the financial stability of the banking sector, and asset quality, capital adequacy standard ratio, leverage, and foreign net position ratios will be used as financial regulation variables. This study uses ARDL, an empirical method, in the analysis. In this context, all preliminary tests for the method are included in the study.