Terâdüf ve Furûk nazariyesi bağlamında Ebû Hilâl el-Askerî ve el-Furûk fi’l-Luga adlı eseri

Abstract

Arap dilinde müterâdif varsayılan kelimeler arasındaki nüanslara ve bu nüansların oluşturduğu literatüre el-Furûku’l-Lugaviyye denir. Nitekim dilsel kullanımda eş anlamlı/müterâdif olduğu varsayılan kelimeler arasında farklar keşfedilmiş böylece terâdüf düşüncesi karşısında furûk nazariyesi ortaya konulmuştur. İlk dönemlerde bu hususa dikkat çekilmekle yetinilirken sonraki dönemlerde temelleri atılmış ve bu alanda eserler telif edilmiştir. Bu eserlerin başında “Terâdüf ve Furûk Nazariyesi Bağlamında Ebû Hilâl el-Askerî ve el-Furûk fi'l-Luga Adlı Eseri” adlı bu çalışmada yer verdiğimiz Ebû Hilâl el-Askerî’nin (ö. 395) el-Furûk fi’l-Luga adlı eseri gelmektedir. Aynı zamanda çalışmamızda klasik ve modern dönemde terâdüf ve furûk düşüncesi hakkında görüş serdeden araştırmacılar ve eserlerine de yer verilmiştir. Çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın konusu, amacı, önemi, metodu ve kaynakları klasik ve modern kaynaklar başlıkları altında tespit edilmiştir. Birinci bölümde Ebû Hilâl’in hayatı, yaşadığı dönem ve eserlerine yer verilmiştir. İkinci bölümde furûk ve terâdüf düşüncesinin tanımı yapıldıktan sonra tarihsel arka plan, modern dönemde bu düşünceleri savunan âlimler ve görüşleri ele alınmış, üçüncü bölümde ise Ebû Hilâl’in “el-Furûk fi’l-Luga” adlı eserin metodu, muhteva ve şekline yer verildikten sonra eser içerdiği âyet, hadis ve emsâl açısından örneklerle ele alışmıştır. Çalışma esas olarak furûk ve terâdüf düşüncesini deskriptif yöntem ile inceleyerek klasik ve modern dönem üzerinden furûk ve terâdüf düşüncesini tanıtmak ve bu iki düşünce arasında karşılaştırma yapma imkânı sunmaktadır. Böylece çalışma, genel manada furûk nazariyesinin tahdit ve takdimine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.

The nuances between words that are assumed to be “Muterâdif” in the Arabic language and the literature formed by these nuances are called el-Furûku’l-Lugaviyye. As a matter of fact, differences were discovered between words that were assumed to be muterâdif/et-teraduf, and thus el-Furuq fi l-luga was put forward in the presence of the idea of terâduf. In the early periods, this issue was only pointed out, but in the later periods, the basics were founded and works were written in this field. One of the most important of these works is Abû Hilâl al-Askarî’s (d. 395) el-Furuq fi l-luga, which we included in this study titled "EBÛ HİLÂL EL-ASKERÎ AND HIS WORK EL-FURÛK FI L-LUGA IN THE CONTEXT OF THE THEORIES OF TERÂDUF AND FURÛQ". At the same time, our study also includes the researchers and their works who had an opinion on the idea of terâduf and furûq in the classical and modern period. The study consists of an introduction and three chapters. In the introduction, the subject, purpose, importance, method and sources of the research are identified under the headings of classical and modern sources. The first chapter covers Abû Hilâl’s life, the period in which he lived and his works. In the second part, after the definition of the idea of Furûq and terâduf, the historical background, the alims who supported these ideas in the modern period and their views were discussed, and in the third part, after the method, content and form of Abu Hilâl’s "el-Furuq fi l-luga", the work was discussed with examples in terms of the verses of the koran, hadiths and precedents it contains. The study mainly examines the idea of Furûq and terâduf with the descriptive method and introduces the idea of Furûq and terâduf through the Classical and Modern periods and offers the opportunity to make a comparison between these two ideas. Thereby, the study aims to contribute to the delimitation and presentation of the theory of Furûq in general.