Sosyoekonomik açıdan dezavantajlı öğrencilerin fene katılımı ve aile desteği ilişkisi: Beklenti- değer teoremi perspektifi

Abstract

Bu çalışmanın amacı düşük sosyo-ekonomik seviyedeki ailelerden gelen öğrencilerin fen dersine katılımlarını ve bu katılımı nelerin etkilediğini beklenti-değer teorisi çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, fen dersi için aile katılımı, öğrenci motivasyonu ve öğrenci katılımı arasındaki ilişki bir model ile test edilmiştir. Aile katılımı öğrencilerin ailelerinden algıladıkları destek olarak üç boyutta ele alınmıştır: ailenin ev ödevlerine verdiği destek, ailenin fene verdiği değer ve çocukla birlikte yapılan fen etkinlikleri. Motivasyon öz-yeterlik ve değer verme, öğrenci katılımı ise öğrencilerin fen dersine de bilişsel, duyuşsal, davranışsal ve sosyal katılımları olarak ele alınmıştır. Bu çalışmada ilişkisel desen araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın örnekleminin, Bursa ili Yıldırım ilçesinde bulunan ortaokullarda gerçekleştirdik. Toplam da 6 ortaokuldan 6’ıncı sınıf 1000 öğrencinin katılımıyla gerçekleşmiştir. Bu çalışmada kullanılan veri toplama araçları; öğrenci katılımı, ailenin fene verdiği değer, fen dersine yönelik motivasyon ve öz düzenleme ölçeklerinden oluşmaktadır. Örneklemin genel profilini incelemek için betimsel istatistik kullanılmıştır. Düşük SED grubundaki ortaokul öğrencilerinin fen dersi için algıladıkları aile desteği, motivasyonları ve derse katılımları arasındaki ilişkiyi incelemek için kurulan model yol analizi ile test edilmiştir. Çalışma kapsamında Fen Dersine Yönelik Motivasyon ve Öz Düzenleme Ölçeği kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi test etmek için Yol analizi uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, ailenin öğrencinin ev ödevine verdiği destek (β = .113), fene verdiği değer (β = .162) ve çocukları ile yapılan fen ile ilgili aktiviteler (β = .106) arttıkça öğrencilerin fen öz-yeterlik inancı artmaktadır, bir diğeri Ailenin öğrencinin ev ödevine verdiği destek (β = .178), fene verdiği değer (β = .237) arttıkça öğrencilerin fen görev değeri artmakta olduğu ve öğrencilerin fen dersindeki sosyal katılımı %31’ ini açıklamaktadır. Buna göre, ailenin öğrencinin ev ödevi özerklik desteği (β = .253) ve görev değeri (β = .079) arttıkça öğrencilerin fen sosyal katılımı artmaktadır. Ailenin fene verdiği değer (β = -.122) azaldıkça öğrencilerin fen dersindeki sosyal katılımı artacaktır.

The aim of this study is to examine the engagement of students from low socio-economic families in science lessons and what affects this participation within the framework of the expectation-value theory. In this context, the relationship between parent involvement, student motivation, and student participation was tested with a model for the science lesson. Family involvement is discussed in three dimensions as the support students perceive from their families: the support given by the family to homework, the value given to science by the family, and the science activities done with the child. The motivation was handled as self-efficacy and task value in science. On the other hand, student engagement is considered on students cognitive, affective, behavioral, and social engagement in science courses. The relational pattern research method was used in this study. The sample of the study consists of students in secondary schools in the Yıldırım district of Bursa province. The study was carried out with the participation of 1000 6th-grade students from 6 secondary schools. Data collection tools used in this study; student participation, the family's value to science, motivation, and self-regulation scales for science lessons. Descriptive statistics were used to examine the overall profile of the sample. The model established to examine the relationship between the perceived family support, motivation, and class participation for science lessons of secondary school students in the low SED group was tested by path analysis. The Motivation and Self-Regulation Scale for Science Lesson was used within the scope of the study. As a result of the analysis; as the support given by the family to the student's homework(β = .113), the value given to science(β = .162), and the science-related activities with their children(β = .106) increase, the students' science self-efficacy beliefs increase. Another result is, as the family's support for the student's homework and the value given to science increase, the students' science task value increases. The support given by the family to the student's homework (β = .178), the value they attach to science (β = .237) explain the increase in students' science task value and 31% of students' social participation in science lessons. Accordingly, as the family's homework autonomy support(β = .253), and task value(β = .079) increase, students' social participation in science increases. as the value given to science by family decreases, students' social engagement in science lessons will increase.