Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere selamlaşma becerisinin kazandırılmasında video modelle öğretimin etkililiği

Abstract

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB); sosyal, iletişim ve etkileşim alanlarındaki sınırlılık,stereotipik davranışlar ile sınırlı ilgi alanlarındaki kalıcı eksikliklerin eşlik ettiği nörogelişimsel bir bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Bu bireylere günlük yaşam becerilerinin, akademik becerilerin, öz bakım becerilerinin ve sosyal beceri alanlarında sistematik öğretimlerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Onların özellikle sosyal beceri alanında yaşadığı eksikliğin sistemli bir şekilde giderilmesiyle onlara toplum içinde olumlu yaşantı sunulmuş ve bu bireylerin sosyal çevrelerine uyumu desteklenmiş olur. Ancak bu beceriler planlı eğitimlerin aksine genel olarak gelişigüzel bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Gelişigüzel öğrenmeler sonucunda ise bireyler olumlu davranışların yanı sıra olumsuz davranışlar da kazanabilmektedir. Bu nedenle sosyal becerilerin eğitiminin bir program dâhilinde sistematik bir şekilde yapılması, sosyal becerilerin doğru bir şekilde kazandırılması açısından önemlidir. Sosyal becerilerin kazanılmasında farklı yöntemler vardır. Video modelle öğretim yöntemi bunlardan bir tanesidir. Video model ile öğretim, NAC Raporu’nun (National Autism Center) 2015 yılındaki revizesinde kanıt temelli müdahaleler içinde yer almaktadır. Video model yönteminin OSB tanılı bireyler için etkili bir yöntem olduğu kanıtlanmıştır. Bu araştırmanın temel amacı, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan bireylere,selamlaşma becerisinin kazandırılmasında video modelle öğretimin etkililiğini ortaya koymaktır. Araştırmaya 6-7 yaşlarında, OSB tanısı almış iki kız ve bir erkek öğrenci katılmıştır.Araştırma bir özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinin bireysel eğitim odasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni selamlaşma davranışıdır. Araştırmanın bağımsız değişkeni ise video model ile öğretim yöntemidir. Araştırmada, tek denekli araştırmadesenlerinden katılımcılar arası yoklama denemeli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından geliştirilmiş formlar kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgularda; selamlaşma becerisinin kazandırılmasında video model ile öğretim yönteminin uygulanması sonucunda katılımcılarda istendik yönde değişim sağlandığı görülmüştür. Aynı zamanda video model ile öğretim yönteminin selamlaşma becerisininkalıcılığının sağlanmasında ve becerinin genellenmesinde de etkili olduğu tespit edilmiştir.

Autism Spectrum Disorder (ASD); It is defined as a neurodevelopmental disorder accompanied by limitations in social communication and interaction, stereotypical behaviors, and permanent deficiencies in limited areas of interest. It is necessary systematically teaching to individuals with ASD in the areas of daily life skills, academic skills, self-care skills and socialskills. With the systematic elimination of the deficiencies experienced by individuals with ASD, especially in the field of social skills, a positive life will be provided to these individuals in the society and their social environment is supported. However, these learned skills are generally carried out haphazardly, unlike planned training. As a result of random learning, individuals can gain negative behaviors as well as positive behaviors. For this reason, it is important to systematically training of social skills within a program in order to acquire social skills correctly. There are different methods for acquiring social skills. The video model method is one of them. Teaching with video modeling is included in evidence-based interventions. The video model method has scientifically proven to be an effective method for individuals with ASD. The main purpose of this research is to reveal the effectiveness of video modeling in teaching greeting skills to individuals with Autism Spectrum Disorder (ASD). Two girls and one boy, aged 6-7, diagnosed with ASD, participated in the study. The research was carried out in the individual training room of a private special education and rehabilitation center. The dependent variable of the study is greeting behavior. The independent variable of the research is video modeling. In the study, a multiple probe model with inter-participant probe trial, which is one of the single-subject research desingns, was used. Forms developed by the researcher were used as data collection tools. Video modeling was used for teaching greeting skills. In the findings; as a result of the application of video modeling and teaching method in gaining the greeting skill, it was seen that the desired change was achieved in the participants. At the same time, it’s determined that the video model teaching method is effective in ensuring the permanence of thegreeting skill and in generalizing the skill.