Türkiye’de kamu alımları süreci ve karşılaşılan sorunların metin madenciliği ile analizi

Abstract

Kamu alımları, devletin kamu hizmetlerini yerine getirmek için yaptığı mal ve hizmet alımları, yapım işleri ve kiralama işlemleridir. Kamu alımları, kamu harcamaları içinde kritik bir öneme ve GSYİH içinde önemli bir paya sahip olması nedeniyle ülkelerin refahı açısından büyük bir önem taşımaktadır. Kamu alımlarına ilişkin doğru bir politika, ülkede kaliteli kamu hizmetlerinin sunulmasını teşvik ederken aynı zamanda mali verimliliği de artıracak ve ekonomik kalkınma için gerekli altyapıyı da sağlayacaktır. Çünkü kamu alımları, alım satım için piyasa fiyatının mevcut olmadığı veya belirsiz olduğu durumlarda fiyat oluşum sürecinde önemli bir rol oynamaktadır. Kamu alımları payının kamu harcamaları içerisindeki payının yüksek olması ve kamu hizmetlerini etkilemesi nedeniyle etkin işleyen bir kamu alım süreci ülkelerde verimlilik, etkinlik ve ekonomik işleyişe ilişkin temel mekanizmaları güçlü kılacaktır. Bu çalışma, Türkiye'de kamu alımlarının uygulanmasında yaşanan sorunlara ve bu sorunların çözümüne yönelik önerilere odaklanmaktadır. Nitel veri analizinin yöntem olarak kullanıldığı çalışmada, Kamu İhale Kurulu kararları çerçevesinde Türkiye'deki sorunları tespit etmek için tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca Avrupa Komisyonu tarafından Türkiye'ye ilişkin hazırlanan ilerleme raporlarında kamu alımlarına ilişkin eleştiriler incelenmiştir. Ardından 2014/24/EU sayılı AB Direktifi başta olmak üzere AB üye ülkelerindeki iyi uygulama ele alınmıştır. Ayrıca önemli olduğu düşünülen bazı ülke uygulamaları da literatür taraması yoluyla analiz edilmiştir. Önerilen çözümlerin Türkiye'de kamu alımlarında karşılaşılan sorunların giderilmesine katkı sağlaması hedeflenmiştir.

Public procurement is the purchase of goods and services, construction works, and leasing transactions made by the state to fulfill public services. Public procurement is critical to the welfare of countries, as it is a critical component of public expenditure and a significant share of GDP. A sound policy on public procurement will promote the delivery of quality public services in the country while at the same time increasing fiscal efficiency and providing the necessary infrastructure for economic development. This is because public procurement plays an essential role in the price formation process when market prices are unavailable or uncertain. Given the high share of public procurement in public expenditure and its impact on public services, an effectively functioning public procurement process will strengthen the basic mechanisms of efficiency, effectiveness, and economic functioning in countries. This study focuses on the problems experienced in implementing public procurement in Turkey and recommendations for solving these problems. Using qualitative data analysis as a method, a stratified sampling method was used to identify the issues in Turkey within the framework of the decisions of the Public Procurement Board. In addition, the criticisms on public procurement in the progress reports prepared by the European Commission on Turkey were examined. Then, examples of good practices in EU member states, especially the EU Directive 2014/24/EU, were examined. In addition, some country practices that are considered to be important are analyzed through a literature review. The proposed solutions it is aimed to contribute to the elimination of the problems encountered in public procurement in Turkey.