İslam toplumunun teşekkülünde Medine döneminde Hz. Muhammed'in karşılaştığı engeller

Abstract

Bilindiği gibi son Peygamber Hz. Muhammed (SAV) insanları İslâm'a davet ettiği günden itibaren çeşitli engellerle karşı karsıya gelmiştir. Bunlardan ilki Peygamberimizin ve O'na ilk inananların bedenlerine yönelen işkenceler şeklinde göründü. Bu cümleden olarak gerek Peygamberimiz, gerekse ilk Müslümanlar sayısız eza ve cefa örnekleriyle yüzyüze geldiler. Özellikle, kabilesi ve ailesi zayıf durumda olanlar bu sıkıntılardan nasiplerini daha çok aldılar. Daha sonra şahsiyetlerine yönelen tehdit ve saldırılarla karşılaştılar. Meselâ: Hz. Peygambere "Şâir, büyücü, deli...vb." iftiralar yapıldı. Böylece O'nun şahsiyeti zayıf düşürülerek İslâm'a inanan ve meyledenlerde tereddütler uyandırmak istediler. Mekke döneminin sonlarında Müslümanlar "İktisadî abluka ve sosyal boykot" ile zulme uğratıldılar. Bu meyanda Habeşiştan ve nihayet Medine hicreti vuku buldu. Acaba Medine'de sıkıntılar sona erdi mi? Hz. Peygamber Medineye vardıktan sonra İslâm'ın tebliğinde hiç bir engelle karşılaşmadı mı? Son zamanlarda klâsik türdeki Siyer kitaplarında bu meselenin bir problem olarak ele alınışı gözden kaçmış görünüyordu. Problemin örnek ve belgeleri ise ana kaynakların muhtelif ciltlerinde yer alıyordu. Biz bu çalışmamızda; Kur'an-ı Kerim, Ibn Hişam, Taberî, Ibn'ül-Esir ve benzeri kaynaklarla birlikte hadislere başvurarak "Hz.Peygamberin tebliğinin Medine döneminde de çok yönlü engellemelerle karşı karşıya kaldığını" incelemeğe gayret ettik.