Edebiyatta bedîiyyeler ve bir kasîde-i masnû'a İncelemesi

Abstract

İslâm medeniyeti içerisinde Arap, İran ve Türk edebiyatlarında örnekleri yaygın görülen bedîiyyeler; her bir beytinde edebî sa- natlardan örneklerin verildiği kasidelerdir. Arap edebiyatında İslâmiyetten önce cahiliye döneminde de mevcut olan bu sa- natlı kasîdeler (kasîde-i masnû’a), Hz. Muhammed’i medhetmek amacıyla yazılmaya başlandı. Beyit sayıları dört yüzü aşan bu şiirler, Abbasiler döneminde “bedîiyyât” adı ile bir ilim haline dönüştü. Zamanla İran edebiyatında da örnekleri verilen bu sanat eserleri, farklı konuları işlemeye başladı. Türk edebiyatında ise fazla örneği görülmemektedir. XVI. yüzyılın büyük sanatkârı Lâmi’î Çelebi’nin sanatlı kasîdesi, bu çeşit eserleri ta- nımak için güzel bir örnektir. Lâmi’î Çelebi, kasîdesinin her beytinde edebiyatta kullanılan bir sanatı uygulamıştır.

The "bediiyye", which is widely found within the context of Islamic civilization in Arabic, Persian and Turkish literature, is a poem in the form of a "kaside", where each couplet provides examples of various figures of speech. These poems, which are also called "kaside-i masnu'a", were also a part of pre-Islamic Arabic literature, and they were first written for the purpose of praising the Prophet Muhammad. The bediiyye, which often includes more than 400 couplets, became an area of study under the title "bediiyyat" during the Abbasid era. In time these poems began to be produced in Persian literature too, and they started to have different themes. Turkish Literature, on the other hand, does not include so many examples of this type. A good example to analyze in order to gain an understanding of these works is the "kaside" by Lami'i Celebi, who exemplifies in his poem the use of a different figure of speech in each of his couplets.