Koroner arter hastalığında yüksek serum lipoprotein (a) düzeyleri ile periferik glukoz kullanım hızı arasındaki ilişki

Abstract

İnsülin direnci ve serum Lp(a) düzeylerinin yüksekliğinin tek başına ateroskleroz nedeni olabileceği üzerinde durulmakla beraber ikisi arasında bir ilişkinin varlığını gösteren bir çalışmaya rastlanmamıştır. Ateroskleroz gelişmesinde bağımsız riskfaktörü olan serum Lp(a) düzeyleri yüksek ancak anjiografık olarak KAH olan ve olmayan vakaları çalışmamıza aldık. Bu kişilerin öglisemik hiperinsülinemik klemp yöntemi ile periferk insülin dirençlerini karşılaştırdık. Lp(a) yüksekliğinin insülin direnci ve hiperinsülinemi ile birlikte iken KAH için ilave risk faktörü, insülin direnci olmadığında Lp(a) yüksekliğinin tek başına bir risk faktörü olup olmadığını saptamayı amaçladık. Çalışmaya Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji kliniğine KAH ön tanısı ile anjiografi uygulanmak üzere yatırılan, Gensini skorlamasına göre KAH saptanan (n=15, Gensini skoru: 52. 29±34. 57) ve saptanmayan (n=10, Gensini skoru: 0), normotansif, normoglisemik, serum Lp(a) düzeyleri>30 mg/dl olan toplam 25 erkek alındı. Vakaların yaş ortalaması: 51. 92±10. 56 idi. Çalışmaya alınan vakalar Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma kliniğine yatırılarak hiperinsülinemik öglisemik klemp testi uygulandı. Guruplar arasındaki parametrik değerleri karşılaştırmak için Mann Whitney U testi, nonparametrik özelliklerin karşılaştırılması için de "ki kare" testi, periferik glukoz kullanım hızı ile koroner arter hastalığı risk faktörleri arasındaki ilişki için Pearson korrelasyon analiziile SPSS istatistik programı kullanılarak hesaplandı. Her iki gurup yaş, BKİ, bel/kalça oranı, serum total kolesterol, HDL kolesterol, LDL kolesterol, trigliserid, apoA-I, apoB, Lp(a) düzeyleri ve M değerleri açısından karşılaştırıldığında, yaş, serum HDL kolesterol ve apoA-I düzeyleri arasında farklılık bulundu (p<0.05, p<0.01, p<0.05). Her iki gurup arasında aile ve sigara anamnezi açısından fark saptanmadı (p>0.05, p>0.05). Çalışmaya alınan vakaların, M değeri ile yaş, BKİ, bel/kalça oranı, serum total kolesterol, HDL kolesterol, LDL kolesterol, trigliserid, apoA-I, apoB ve Lp(a) düzeyleri arasındaki ilişki incelendiğinde, periferik glukoz kullanım hızı ile serum Lp(a) düzeyleri arasında anlamlı pozitif ilişki saptandı (p<0.05). Sonuç olarak, anjiografık yöntem ile KAH saptanan ve saptanmayan tüm vakalarda periferik insülin direnci bulundu. Periferik insülin direnci yönünden guruplar arasında fark olmaması, KAH olmayan vakalarda ileride ateroskleroz gelişebileceği ve daha genç yaşın, daha yüksek serum HDL, apoA-I düzeylerinin KAH'nm anjiografık düzeyde ortaya çıkmasında etkili olabileceğini düşündürdü Periferik glukoz kullanım hızı ile serum Lp(a) düzeyleri arasında pozitif ilişki saptanması, serum Lp(a) yüksekliği ile insülin direncinin aynı vakalarda bulunması benzer veya ortak faktörlerin söz konusu olabileceği izlenimini vermektedir. Periferik glukoz kullanımı ile Lp(a) yüksekliği arasındaki pozitif ilişki bizi, yüksek serum Lp(a) düzeylerine sahip kişilerde bundan farklı bir mekanizma ile periferik glukoz kullanımının artışı ile serum Lp(a) düzeylerinin etkilenebileceği sonucuna götürmektedir.