Karın travması bulunan multipl travma olgularında mortalitenin belirlenmesinde etkili faktörler

Abstract

Genel vücut travması geçiren olgularda karın travması, kafa ve toraks travmalarından sonra en sık ölüm nedenidir. Diğer sistem travmalarından ayrılan özelliği anında gelişen ölümlerin nispeten az olması ve önlenebilir ölüm oranının yüksek olmasıdır. Karın travmalı olgularda; yandaş sistem travmasının varlığı, alkol alımı, herhangi bir nedenle şuurun kapalı oluşu tanıyı güçleştirmektedir. Bu nedenle karın travmalı olgulara yaklaşım ve mortaliteyi etkileyen faktörlerin saptanması önem kazanmaktadır. Çalışmamızda genel vücut travmasına maruz kalmış kunt ve/veya penetran karın travmalı 130 olgu retrospektif olarak incelenmiştir. Olguların epidemiolojik özellikleri belirlenerek, acil servise ilk başvuru durumları analiz edilmiş ve mortaliteye etkileri araştırılmıştır. Ölen ve yaşayan olguların karşılaştırılması için kullanılan risk faktörleri incelendiğinde, karın travmalı hastalarda; dalak, akciğer, retroperitoneal hematom, böbrek ve diafragma yaralanması varlığının mortaiite ile ilişkili olmayan faktörler olduğu görülmüştür. Acile başvuru anında ölçülen sistolik kan basıncı değeri, hemoglobin ve hematokrit düzeyleri, kan transfüzyon miktarı ve hastanede yatış süresi, karaciğer - mide - kolon yaralanmasının varlığı mortaliteye etkili faktörler oiarak belirlenmiştir. Çahşmaya alınan karın travmalı hastaların %20,7'si hemodinamik olarak anstabildi (TA[90mmHg). Bu hastaların mortalitesi de %25,9 olarak saptandı. Univaryans analizde TA ≤70, Sİ ] 1.1, Hb ≤11.8, Htc ≤34.3, GKS ≤14, RTS ≤11, İSS ] 19, AİS ] 5 ve kan transfüzyonu ihtiyacı tünitenin üzerinde olan olgularda mortalitenin arttığı belirlendi. Yapılan Logistic Regression analizinde, abdominal yaralanmaya eşlik eden karaciğer yaralanmass mortaliteyi 32 kat, kolon yaralanması 118 kat, extremite yaralanmaları 14 kat ve kafa travmasının da 6 kat arttırdığım saptadık. Mortalitenin en önde gelen nedeni hipovolemik şok olarak belirlendi, bu da yetersiz resusitasyon ve asıl tedavi alanına alımdaki gecikmenin bir neticesi olabilir. Sonuç olarak, hastanın acile başvuru anında belirlenen travma skorları ve risk faktörlerini dikkate alarak ölüm olasılığını öngörebileceğimizi, bunlara yönelik ilk müdahaleyi yapıp algoritmalara uygun tanısal işlemleri hızlı bir şekilde gerçekleştirerek bu olasılığı en aza indirebileceğimize inanmaktayız.

In patients with multiple trauma, abdominal trauma is the third most common cause of death after the head and thorax trauma. It differs from other system traumas as it has a relatively low number of sudden death and has a higher preventable death ratio. In abdominal trauma cases, presence of accompanying trauma in other systems, alcohol intake and unconsciousness due to any reason make the diagnosis difficult. Therefore, it is important to manage abdominal trauma cases appropriately and to determine the factors that effect mortality. In our study, 130 multiple trauma cases with blunt and/or penetrating abdominal trauma were evaluated retrospectively. Epidemiologic features were determined and initial emergency department presentation conditions were analyzed and their effect on mortality was examined. Analysis of the risk factors for the comparison of death and surviving cases revealed that presence of, spleen, lung, kidney and diaphragm traumas and presence of retroperitoneal hematom are not related to mortality in patients with abdominal trauma. Factors effecting mortality were determined to be the initial systolic blood pressure at emergency admission, hemoglobin and hematocrit levels, amount of blood transfusions, length of stay and presence of liver - stomach - colon injuries. 20.7% of the abdominal trauma cases included in the study were hemodynamically unstable (SBP<90mmHg). Mortality of these patients was determined to be 25.9%. Univariance analysis revealed that cases with a BP ≤70, SI >1.1, Hb≤ 11.8, Htc≤34.3, GCS≤14, RTS≤11, 188>19, AIS>5 and blood transfusion need over 1 unit had increased mortality. As the result of logistic regression analysis, it was determined that accompanying liver injury increased the mortality 32 fold, colon injury 118 fold, extremity injury 14 fold and head trauma 6 fold. The leading reason for the mortality is determined as hypovolemic shock and this maybe due to insufficient resuscitation and delay of transport to main treatment area. As a result, we believe that it is possible to anticipate death by paying attention to trauma scores and risk factors of the patient at initial emergency department presentation and it is also possible to minimize the probability of death with appropriate first aid and rapid completion of the diagnostic studies according to algorithms.