Varis dışı üst gastrointestinal sistem kanamalarının etyopatogenezinde yer alan faktörlerin incelenmesi

Abstract

AMAÇ: Varis dışı üst gastrointestinal sistem kanamalarının etyopato-genezinde yer alan faktörler son 20 yılda daha iyi tanımlanmıştır. Biz bu çalışmayla, etyolojik faktörlerin değişip değişmediğini, beraberinde risk faktörleri ve kanama komplikasyonlarını tekrar gözden geçirmeyi amaçladık. GEREÇ ve YÖNTEM: 1996-2003 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı kliniğinde, varis dışı üst gastrointestinal sistem (GIS) kanaması ile yatarak tetkik ve tedavisi yapılan 221 hastada, retrospektif olarak, yaş, seks, etyolojik faktörler, predispozan faktörler ve kanama komplikasyonları irdelendi. BULGULAR: Hastaların %43.4'ünde sigara, %17.6'sında alkol, %49.8'inde aspirin, %19.5'inde diğer nonsteroidal antiinflamatuar ilaç (NSAİI) kullanımı, %58.4'ünde komorbidite mevcuttu. Helicobacter pylori (Hp) bakılabilen 77 hastanın %54.5'inde Hp(+), %45.5'inde Hp(-) bulundu. Hp pozitifliği ile birlikte aspirin ve diğer NSAİİ kullanımı, tek basma Hp(+) bulunan hastalara göre varis dışı üst GİS kanamasında 0.37 kat (OR) artıran bir risk faktörüydü. Endoskopik olarak kanama nedenleri arasında %41.94 ile duodenum ülseri 1. sırada, %29 ile eroziv gastrit 2. sırada, %20 ile mide ülseri 3. sıradaydı. Ülserli hastaların %25'i Forrest l,lla,llb ve %75'i Forrest IIc,III sınıfındaydı. Hastalarımızın %76.5'i erkek ve %23.5'i kadındı. En fazla kanamanın 61-70 yaş grubları arasında olduğu görüldü. Seksen yaşından sonra varis dışı üst GİS kanamasının, kadınlarda erkeklerden 2 kat fazla olduğu saptandı. Hastaların %65.6'sına kan transfüzyonu yapılmıştı. Hastaların %8.1'inde gastroprotektif ilaç kullanımı ve %32'sinde öncesinden üst GİS kanama öyküsü mevcuttu. Başvuru sırasındaki kanama bulguları yalnız hematemez %19, yalnız melena %56.6, hematemezle birlikte melena %20.3 olarak saptandı. Hastaların %95.5'i medikal tedaviye, %1.8'i cerrahi tedaviye yanıt verdi ve %2.7'sinde mortalite gözlendi. SONUÇ: Varis dışı üst GİS kanamasında duodenal ülser ilk sıradadır. Hp pozitifliği ile birlikte aspirin ve diğer NSAİI kullanımı, tek basma Hp(+) bulunan hastalara göre varis dışı üst GİS kanamasında artmış bir risk faktörüdür. Kanama, erkek cinsiyette kadınlara göre daha fazla ve 80 yaşından sonra ise kadınlarda erkeklerden daha fazla görülmektedir. Komorbidite, üst GİS kanamasında mortalite için bir risk faktörüdür. Prognoz skor sistemlerine göre düşük risk faktörüne sahip olan hastaların büyük bir çoğunluğu medikal tedaviye yeterli yanıt vermektedir.

BACKGROUND & AIMS: Over the last part two decades the etiopathogenesis of non variceal upper gastrointestinal bleeding have been described obviously. In our study, we aimed to search risk factors, the complications of bleeding and to find whether the etiologic factors of these kinds of bleeding have been changed or not. MATERIAL & METHOD: We retrospectivly evaluated 221 patients with non-variceal upper gastrointestinal bleeding who had been applied our.gastroenterology department between 1996 and 2003 and we aimed to find out ages, sex, etiological and predisposan factors and the complications of bleeding. RESULTS: Among our study population, the frequency of cigarette smoking was 43.4%, alcohol drinking 17.6%, non aspirin nonsteroidal anti-inflammatory drug (NSAID) usage 19.5%, aspirin usage 49.8% and comorbidity was 58.4%. We found that among our 77 patients, 54.5% were had Helicobacter pylori (Hp) (+) infection and 45.4% had Hp(-). We found that the risk of bleeding because of non variceal reasons was 0.35 times greater at the patients who had Hp (+) and history of aspirin I NSAID usage compared with the group who had only Hp positivity. The reasons of bleeding were diagnosed endoscopically and duodenal ulcers were found in 41.9%, gastric erosions 29% and gastric ulcers in 20% of patients. Seventy-five percent of the patients were Forrest llc,111 and 25%, of the patients Forrest l,lla,llb among our patients who had ulcers. Seventy-six percent of our patients were male and bleeding was commonly seen at the aged between 61 and 70 years. After the age of 80 years bleeding risk was found two times greater among females than men. Transfusions were made to 65.6% of patients. Thirty-two percent of patients had previous bleeding history and 8.1 % of the patients had history of gastroprotective therapy usage. At the times of initial application 19% of patients had hematemesis, 56.6% melena and 20.3% both hematemesis and melena. Ninety-six percent of the patients were treated medically and 1.8% had surgical operations. The mortality rate was found on 2.7%. CONCLUSION: Among reasons of upper gastrointestinal bleeding duodenal ulcers was seen having as the most common reasons. Both having Hp positivity and history of aspirin I NSAID usage was found to increase the risk of bleeding when compared with the patients only having Hp positivity. It was found that, risk of bleeding was higher in males. But after the age of 80 bleeding risk was higher in females. The majority of patients who had low risk profiles according to prognosis scoring system, were found to be cured medically and easily.