Anjiyotensin II reseptör blokeri losartanın hipertansif hemodiyaliz olgularında ambulatuar kan basıncı, homa insülin direnci ve lipid profili üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, hipertansif hemodiyaliz olgularında anjiiyotensin reseptör blokeri losartanın ambulatuar kan basıncı, insülin direnci ve lipid profili üzerine etkisini araştırmayı amaçladık. 28 stabil hemodiyaliz olgusu çalışmaya dahil edildi. Olgular 2 gruba ayrıldılar. 1. gruptaki 17 olguya 16 hafta boyunca 50-100 mg/gün losartan tedavisi uygulandı (Losartan grubu). Kalan 11 olguya ise herhangi bir antihipertansif ilaç verilmedi (Kontrol grubu). Tüm olgularda hemen tedavi öncesi ve 16 hafta sonra, hafta başı prediyaliz 24 saatlik ambulatuar kan basıncı takibi (AKBT) yapıldı. Ayrıca tedaviden 2 hafta ve 1 hafta önce, hemen tedavi öncesi ve tedavi süresince 2 hafta aralıklarla diyaliz öncesi ofis sistolik (SKB) ve diyastolik (DKB) kan basıncı ölçümleri, nabız dakika sayıları, diyaliz öncesi ve sonrası vücut ağırlıkları kaydedildi. Hemen tedavi öncesi ve sonrası, 12 saat açlık sonrası serum glikoz, insülin, üre, kreatinin, ürik asid, sodyum, potasyum, klor, kalsiyum, fosfor, total protein, albumin, AST, ALT, total kolesterol, trigliserid, HDL-kolesterol, apoprotein A1 ve B, lipoprotein (a), serum demir ve total demir bağlama kapasitesi, paratiroid hormon (PTH) düzey ölçümleri ve tam kan sayımı yapıldı. İnsülin direnci ve beta hücre fonksiyonu HOMA yöntemi kullanılarak hesaplandı. Diyaliz etkinliği üre kinetik model ile değerlendirildi. İstatistiksel analiz; grup içi karşılaştırmalarda Wilcoxon işaret testi, gruplar arası karşılaştırmalarda ise Mann Whitney U-testi veya eşleştirilmemiş serilerde student's t-testi ve oranların karşılaştırılmasında ise Fisher tam test ile yapıldı. 25 olgu çalışmayı tamamladı. Losartan grubunda diyaliz öncesi kan basınçları tedavinin 2. haftasından itibaren anlamlı azaldı. Çalışma süresince olguların ağırlıkları anlamlı değişmedi. Losartan grubunda 24 saatlik, gün boyu ve gece boyu SKB ve DKB değerleri azaldı. Gün boyu SKB. dışındaki azalmalar istatistiksel olarak anlamlıydı. Ama sadece losartan ve kontrol grubundaki gece boyu ortalama SKB ve DKB'ndaki yüzde değişiklikler arasında anlamlı bir fark vardı (sırasıyla, -%6 ± 9'a karşılık %1 ± 4 ve -%8 ± 12'ye karşılık %1 ± 7, p>0.05). Tedavi sonrası losartan grubunda AKBT ile SKB'nı 140 ile 160 mmHg arasında okuma oranı (%20), kontrol grubundan (%70) daha düşüktü. Losartan grubunda AKBT ile SKB'nı > 160 mmHg okuma oranı (%33.3), ofis ölçümüne göre (%0) daha yüksekti. Losartan grubundaki iki olgunun diurnal varyasyonu düzeldi. Losartan grubunda gece boyu SKB'nı > 140 mmHg ve 24 saatlik ve gece boyu DKB'nı > 90 mmHg okuma yüzdeleri anlamlı azaldı. Kontrol grubunda ise 24 saatlik, gün boyu ve gece boyu DKB'nı ] 90 mmHg okuma yüzdeleri anlamlı arttı. Her iki grubun serum açlık insulin, glikoz ve PTH düzeyleri ve URR, Kt/V, HOMA insülin direnci ve ß hücre fonksiyonu değerleri dikkate alındığında, tedavi öncesi değerler ile karşılaştırıldıklarında anlamlı değişmediler. Lipid parametreleri değerlendirildiğinde sadece kontrol grubunda total kolesterol, trigliserid ve LDL-kolesterol düzeyleri anlamlı arttı. Ayrıca, her iki grupta da çalışma sonrası böbrek fonksiyonlarında, AST, ALT düzeylerinde ve hematalojik parametrelerde anlamlı bir değişiklik olmadı. Losartan tedavisi olgular tarafından iyi tolere edildi. Sonuç olarak, hipertansif hemodiyaliz olgularında losartan tedavisinin glikoz ve lipid metabolizmaları gibi metabolik parametreleri etkilemeden kan basıncını ve kan basıncı yükünü azalttığı, fakat hipertansiyonun hedef organ komplikasyonları yönünden önemli olan gece boyu kan basıncı kontrolü dışında, losartartanın etkinliğinin kontrol grubuna göre ustun olmadığı kanaatine vardık.

In this study, we aimed to investigate the effect of losartan on ambulatory blood pressure, insulin resistance and lipid profile in hypertensive hemodialysis cases. 28 stable outpatients were included in the study. The cases were divided into two groups. While 17 cases in group I were receiving 50 to 100 mg/day losartan for 16 weeks (Losartan Group), 11 cases did not receive any medication (Control group). In all cases, predialysis ambulatory blood pressure monitoring (ABPM) was performed in the first day of the week just before and after the treatment. In addition, predialysis office systolic (SBP) and diastolic (DBP) blood pressures, heart rates, pre- and post-dialysis body weights were recorded two and one week before the treatment, just before the treatment, and during the treatment with two week-intervals. After 12 hours fasting, serum glucose, insulin, urea, creatinine, uric acid, natrium, potassium, chloride, calcium, phosphorus, total protein, albumin, AST, ALT, total cholesterol, triglyceride, HDL-cholesterol, apoprotein A1 and B, lipoprotein (a), serum iron and total iron binding capacity, parathyroid hormone (PTH) level measurements and whole blood count were performed before and after treatment. Insulin resistance and ß cell reserves were calculated by homeostasis model assessment method. Dialysis adequacy was assessed by ureakinetic modelling. Statistical analysis was done with Wilcoxon signed rank test in intragroup comparisons, with Mann Whitney U-test and Student's t-test in unpaired series in intergroup comparisons, and with Fisher exact test in the comparison of rates. 25 cases completed the study. In the losartan group, blood pressures were significantly decreased starting from the second week of the treatment. Losartan treatment significantly decreased systolic and diastolic blood pressures in hemodialysis cases. The body weights of the cases did not change significantly throughout the study. In the losartan group, the 24-hour, daytime and nighttime SPB and DBP values were reduced. The reductions were statistically significant except daytime SBP. But, there was only a significant difference between the percentage changes in nighttime SBP and DBP of losartan and control groups (-%6 ± 9 vs %1 ± 4 and -%8 ± 12 vs %1 ± 7, p>0.05, respectively). After the treatment, the SBP reading rate between 140 to 160 mmHg (20%) in the losartan group was lower than the rate of the control group (70%). The SBP reading rate > 160 mmHg (33.3%) in the losartan group with ABPM was higher than the rate of the office measurement (0%). The diurnal variations of two cases in the losartan group were improved. The percentages of nighttime SBP reading > 140 mmHg, and 24-hour and nighttime DBP readings > 90 mmHg in the losartan group were significantly decreased. The percentages of 24-hour, nighttime and nighttime DBP readings > 90 mmHg in the control group were significantly increased. When serum fasting glucose and insulin, PTH levels, and URR, KW, HOMA insulin resistance and ß-cell function values of two groups were considered, they did not change significantly compared with the pretreatment values. When lipid parameters were evaluated, only total cholesterol, triglyceride and LDL-cholesterol levels in the control group elevated significantly. In addition, the renal functions, AST and ALT levels, and haematological parameters of both groups did not significantly change after the study. All cases tolerated losartan therapy well. As a result, we concluded that losartan treatment lowered blood pressure and blood pressure load in hypertensive hemodialysis cases without affecting metabolic parameters, like glucose and lipid metabolisms, but it was not superior to control group except the night time blood pressure control which was important in preventing the target organ complications of hypertension.