Subakut evrede subaraknoid kanamanın tanısında kontrastsız bilgisayarlı tomografi ile spin eko, turbo flair ve gradient eko manyetik rezonans sekanslarının karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Bu çalışmada; toplumda sık görülen, erken, doğru ve yeterli tanının hastaların prognozunu büyük ölçüde değiştirdiği subakut dönemde (>3 gün) subaraknoid kanamada (SAK) kontrastsız bilgisayarlı tomografi (BT), konvansiyonel spin eko (SE), Fluid-Attenuated Inversion Recovery (Turbo FLAIR) ve Gradient-Eko (GE) sekanslarının verilerini karşılaş­tırmak amaçlandı. Gereç ve Yöntem : Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı'na başvuran, çeşitli nörolojik yakınmalarla SAK şüphesi taşıyan, semptomları üç gün ve daha uzun süreli, subakut dönemde olan 27 hasta çalışmaya alındı. Kontrastsız BT sonrası, olgulara sözkonusu sekanslarla manyetik rezonans (MR) ve serebral dijital subtraksiyon anjiografi (DSA) incelemeleri yapıldı. 6 ayrı lokalizasyonda (interhemisferik fissür, bazal sisternalar, kortikal sulkuslar, Sylvian fissürler, intraventriküler, intraparankimal) kanama ve anevrizma saptanmasında MR sekanslarının BT incelemeye göre etkinliğinin belirlenmesi amaçlandı. Serebral DSA ile anevrizma ve arteriovenöz malformasyon (AVM) tanısı alan tüm hastalar operasyona alındı, SAK, anevrizma ve AVM varlığı konfirme edildi. Bulgular : Çalışmanın sonuçlarına göre, incelenen yöntemler arasında Turbo FLAIR sekansı, intraventriküler kanama dışında tüm lokalizasyonlarda BT'ye üstünlük taşıyan en duyarlı görüntüleme yöntemidir. Sekans SAK'ı diğer yöntemlere göre daha yüksek kontrastla göstermekte, geç dönemde ve az miktarda kanamanın saptanabilirliğini artırmaktadır. Sonuç : BT incelemenin duyarlılığının düşük olduğu subakut SAK tanısında MR ilk ve tek yöntem olarak kullanılabilir. Subakut ve az miktarda SAK'ın gözden kaçırılmaması için konvansiyonel SE sekanslara Turbo FLAIR'ın eklenmesi akılcı olacaktır.

Purpose: The aim of this study was to compare the results of unenhanced computed tomography (CT), conventional spin-echo (SE), Fluid-Attenuated Inversion Recovery (Turbo FLAIR) and Gradient Echo (GE) pulse sequences in diagnosis of subacute (>3 days) subarachnoid hemorrhage (SAH) that is common in the society. Early, proper and adequate diagnosis has great influence in prognosis of the patients. Materials and Methods: Twenty-seven patients admitting to Uludag University Medical School, Department of Radiology who were suspected to have SAH with various neurological complaints lasting for 3 days or more were included in the study. Unenhanced CT, magnetic resonance imaging (MRI) with these pulse sequences and cerebral digital subtraction angiography (DSA) were performed in all patients. We aimed to determine the efficacy of MRI pulse sequences relative to CT in diagnosis of hemorrhage at 6 different localizations (interhemispheric fissure, basal cisterns, cortical sulci, Sylvian fissures, intraventricular, intraparanchymal) and in detection of aneurysm as well. All patients diagnosed to have aneurysm or arteriovenous malformation (AVM) by DSA were operated and presence of SAH, aneurysm and AVM were confirmed. Results: Among all the techniques, Turbo FLAIR is the most sensitive one superior to CT in diagnosis of hemorrhage at all localizations except intraventricular hemorrhage. The sequence provides high contrast of SAH, thus improves detectability of remote and trace amount of hemorrhage. Conclusion: Since CT has low sensitivity in detection of subacute SAH, MRI can be the first and only diagnostic modality. It's reasonable to use FLAIR together with conventional SE sequences in order not to overlook subacute and trace amount of hemorrhage.