Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi çocuk sağlığı ve hastalıkları polikliniklerine başvuran çocuklarda baş ağrısı sıklığı ve nedenleri

Abstract

Çocuklarda baş ağrısı sık görülen şikayetlerden olup, ağrı artan yaş ile birlikte belirgin bir şekilde artmaktadır. Ağrı erişkinlere nazaran çocuklarda daha az şiddetli ve kısa süreli olmaktadır. Gerek ülkemiz, gerekse bölgemizde hastaneye başvurma yakınmaları arasında baş ağrısı olan çocuklarda etyolojiye yönelik çalışma bulunamamıştır. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Poliklinik'lerine 01.11.1999 - 31.10.2000 tarihleri arasında değişik yakınmalarla başvuran yaşları 4 -14 arasında değişen 8513 hasta arasından baş ağrısı yakınması olan veya yakınmaları arasında baş ağrısı bulunan 425 hasta incelendi. Bu vakalarda, ağrının sıklığı ve altta yatan patolojilerin belirlenmesine yönelik çalışma yapıldı. Tanıya gidebilmek için gerekli olan vakalara hemogramdan başlayarak, manyetik rezonans görüntülemeye kadar olan tetkikler uygulandı. Çalışmamızda baş ağrısı ile yer alan vakaların %19.3'ü okul öncesi dönem, % 65.4'ü okul dönemi, %15.3' ü ise 13 yaş üstü döneme ait gruplarda yer almakta idi. Baş ağrıları sürelerine göre ayrıldığında, vakaların %64.9'u 1-7 gün arasında, %35.1'i ise 7 günden fazla sürede başvurmuştu. Çocukluk çağı baş ağrılarının büyük bölümü benign karakterdedir. Baş ağrısının atipik karakterde olması, şiddet ve sıklığının artması, nörolojik veya oküler muayenede patoloji saptanması, baş ağrısının baş pozisyonunun değişimi ile değişkenlik göstermesi, ağrı esnasında fokal semptom olması, halsizlik ve kilo kaybının olması durumunda kraniyal görüntüleme gereklidir. Çalışmamızda, baş ağrısına neden olan tanılarda enfeksiyon hastalıkları %62.3 (ÜSYE %40.7, sinüzit %14.8, menenjit %4.0, sistemik enfeksiyon hastalıkları %2.8) olarak ilk sırada yer alırken; bunları sırası ile gerilim tipi baş ağrısı (%12.7), migren (%9.4), epilepsi (%6.4) ve post-travmatik baş ağrısı (%1.4) takip etmekteydi.Enfeksiyon kaynaklı nedenler arasında yer alan ve hayati önem taşıyan menenjitlere ve merkezi sinir sisteminin enfeksiyonlarına ciddi bir şekilde yaklaşılmalı; herhangi bir kontrendikasyon yok ise lomber ponksiyon (LP) yapılarak bu ihtimaller netleştirilmelidir. Çalışmamızda LP yapılan 25 vakanın (%5.9) 17'sinde (%68.0) menenjit veya meningoensefalit tespit edilmiştir.Baş ağrısına eşlik eden yakınmalar arasında en sıklıkla, ateş (%45.0) öksürük (%23.0), bulantı-kusma (%22.5) ve karın ağrısı (%11.5) tespit edildi. Kafa içi yer kaplayan kitle, çocuklarda baş ağrısı nedenleri arasında nadir görülmekle birlikte, göz dibi ve nörolojik muayenede patolojik bulgu var ise akıldan çıkarılmaması gereken bir durumdur.

Headache is one of the most frequent symptoms and complaints of childhood. Prevalence of headache has been increasing significiantly with age but it's severity and duration is less than adults. In our province and country there was no study about etiology of headache in children who applied to hospital. We analyzed one year (01.November.1999- 31.0ctober.2000) period of all children aged between 4 -14 years old, who presented to pediatrics emergency department and outpatient clinics of Uludag University School of Medicine. We examined a total of 425 patients who had had headache as either chief complaint or one of the complaints. Simple laboratory tests performed to whole group but neuroimaging methods, electroencephalograms (EEGs), and waters imaging to some which we decided. A total of 425 children based on 3 age groups; pre-school period 19.0% (4-6 years), school period 65.4% (7-12 years), adolescent period 15.0% (13 years older). We found duration of headache complaints respectively 1-7 days % 64.5, 7 days and longer% 35.1. Headache of children is generally benign. Atypical headache pattern, increasing severity or frequency of headaches, abnormalities on ocular or neurologic examination, headache provoked by change of position of the head, focal symptoms or signs during headaches.systemic symptoms such as weight loss or fatigue must be remembered the physician neuroimaging studies. In our study frequent causes of headaches respectively were; infectious diseases 62.3% (upper respiratory tract infection 40.7%, sinusitis 14.8% menengitis 4.0% systemic infectious disease 2.8%), tension-type headache 12.7%, migraine 9.4%, epilepsy 6.4%, post-traumatic 1.4%, hypertension 0.7%. Central nervous system (CNS) infections (menengitis ,encephalitis..) are serious life threatening conditions; if there is no contrindication, the cerebrospinal fluid examination (LP) has to be performed to eliminate the probability of CNS infections. The ratio's of other frequent symptoms seen with headache respectively were; fever 45.0 %, coughing 23.0%, vomiting-nausea 22.5%, abdominal pain 11.5%. In case of abnormalities in ocular and neurologic examination, intracranial space occupying lesions have to be in mind. We found craniopharengioma in 1 patient (0.2%). Reports from different authors were showed that, headache etiology and causes change according to patients age, speciality of center that patients apply and whether the pain is chronic or acute. Headache is a common complaint in children and adult population, our study aimed to identify headache etiology and it's ratio.