Resim sanatında biçim, anlam, söylem bağlamında daire

Abstract

Daire ve dairesel formlar resim sanatında biçim-anlam ilişkisi çerçevesinde varlığını devam ettirmiş olmasına rağmen bu formların kullanım amacı ve çeşitliliğinin seyrine ilişkin konuyu merkezine alan bir araştırmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışma biçim-anlam- söylem ilişkisi içinde daire vedöngüsel formların antik çağdan 21.yüzyıl resim sanatına kadar kullanım çeşitliliğini çözümleme - anlama ve yorumlamayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda nitel olarak çalışılan araştırma hermenötik desene göre yürütülmüş, veri toplama aracı olarak doküman yöntemi kullanılmıştır. Daire ve dairesel biçimler kavramsal olarak çözümlenmiş, kapsam dâhilinde Modern öncesi, Modern, Post-Modern ve Çağdaş Dönemde üretim yapan sanatçılar örneklendirilerek sanat eserleri incelenmiştir. Son bölümde Mihrişah Bulut’un konuya ilişkin çalışmalarına düşünsel yönlerini ortaya koyarak yer verilmiştir. Modern döneme kadar sembolik anlam ve özellikleri ile resim sanatında kendini gösteren dairesel formların özellikle geometrik soyut sanatla birlikte resmin ana unsuruna dönüştüğü ve ikincil bir kullanım alanı olarak taşıdığı sembolik söylemlerden uzak, yalın geometrik şekil haline geldiği görülmüştür. Bununla birlikte aşkın olanı temsil etme özelliğinin 21. Yüzyıla kadar ulaştığı saptanmıştır. Yapılan araştırma ve incelemelerin sonucunda sanatçının kendisinden başlayarak içinde bulunduğu evrene, yaşama, bilinmeyen ve görülemeyene dair tefekkürünü plastik düzleme aktarmada başvurduğu en etkin formun daire olarak varlığını koruduğu düşüncesine ulaşılmıştır.

Circle and circular forms have continued their existence within the framework ofthe form-meaning relationship in the art of painting, although no research hasbeen found that focuses on the purpose of use of these forms and the course oftheir diversity. This study aims to analyze, understand and interpret the diversityof use of circular and cyclic forms from ancient times to 21st century paintingwithin the form-meaning-discourse relationship. In this direction, the qualitativeresearch was carried out according to the hermeneutic pattern, and the document method was used as a data collection tool. Circle and circular shapes were analyzed conceptually, and the works of art were examined by exemplifying the artists who produced in the Pre-Modern, Modern, Post-Modern and Contemporary Periods. In the last chapter, Mihrişah Bulut's studies on the subject are given by revealing his intellectual aspects. It has been observed that the circular forms, which manifested themselves in the art of painting with their symbolic meanings and features until the modern period, turned into the mainelement of the painting, especially with the geometric abstract art, and became asimple geometric shape, away from the symbolic discourses it carries as a secondary area of use. However, it has been determined that the feature ofrepresenting the transcendent has reached until the 21st century. As a result ofthe researches and examinations, it was concluded that the most effective formthat the artist resorted to in transferring his contemplation of the universe, life, the unknown and the invisible, starting from himself, to the plastic plane, preserves its existence as a circle.